سیاست پان آسیایی ژاپن در قلمرو مسلمانان اوراسیا (1931-1945)

رویارویی با تمدن غرب، آسیاگرایان ژاپنی و ملی گرایان مسلمان را یک سده ی پیش در جبهه ای واحد قرار داد. پذیرش ژاپن در جمع قدرت های برتر جهان، زمینه ساز توسعه طلبی این کشور در منطقه اوراسیا به نام ایدیولوژی آسیاگرایی، تحقق آسیای متحد و رهایی مسلمانان از استعمار غرب شد. عدم امکان برقراری روابط رسمی دولت ژاپن با مسلمانان تحت استعمار امپراتوری های روسیه و چین، موجب ارتباط غیررسمی و پنهانی با کنش گران مسلمان در این منطقه شده بود. مساله مهم در این رابطه، چگونگی بسط و گسترش قلمرو نفوذ در پهنه وسیع و ژیوپلتیک اوراسیا بود که صرف اتکاء به نیروی نظامی در برابر این دو قدرت مهم غیرممکن می نمود. از این رو، این پرسش مهم ایجاد می شود که با توجه به محدودیت های نظامی ژاپن در دوره مورد اشاره، چگونه این کشور در برابر رقبایی هم چون امپراتوری روسیه و چین، دست به گسترش و تثبیت قلمرو نفوذ  خود در این بخش از آسیا (به ویژه مناطق مسلمان نشین) زده است؟ در پاسخ، این فرضیه مطرح می شود که «ژاپن تلاش کرد تا با اتخاذ سیاست پان آسیایی به عنوان ایدیولوژی جنگ های توسعه طلبانه، تشکیل آسیای یک پارچه را با تاکید بر اشتراکات هویتی، فرهنگی، زبانی و نژادی عملی سازد و با استفاده از قدرت نرم و فعالیت های فرهنگی، از طریق برجسته سازی احساسات، عواطف و روایات مشترک و ایجاد هم دلی، به ویژه با مسلمانان این سرزمین، کنترل این قلمرو را به دست گیرد و با آگاهی از تمایزات فرهنگی، نژادی و زبانی ساکنان این منطقه، با مرزبندی هویتی از مداخله دو قدرت همسایه در این قلمرو جلوگیری کند.» برای بررسی این فرضیه تلاش شده است تا با به کارگیری نظریه سازه انگاری که به عناصر معنوی، هنجاری و هویت اجتماعی می پردازد، میزان تبیین کنندگی چنین فرضیه ای با استفاده از روش تجزیه و تحلیل منابع تاریخی مورد کنکاش قرار گیرد.