بررسی اثربخشی داستان های اجتماعی بر مهارت های همکاری، جرئت ورزی، مسئولیت پذیری و خودکنترلی پسران دچار اختلال اتیسم با عملکرد بالا

نقصان در مهارت‌های همکاری، جریت‌ورزی، مسئولیت‌پذیری و خودکنترلی که در جریان رشد کودک تحول می‌یابند، کودکان دچار اتیسم را با مشکلات فردی و اجتماعی مواجه می‌‌کند؛ بنابراین هدف تحقیق حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی مبتنی‌بر داستان‌های کودکانه بومی‌سازی‌شده بر تقویت مهارت‌های مذکور در پسران دچار اختلال اتیسم با عملکرد بالا بود.

روش این تحقیق از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری پسران 6تا12 سال دچار اختلال اتیسم با عملکرد بالا در مرکز توان‌بخشی مهرآریا در شهر کرج در سال 1397 بودند. از میان آن‌ها 24 نفر داوطلب واجد شرایط وارد مطالعه شدند و به‌صورت تصادفی در یک گروه آزمایشی و یک گروه گواه قرار گرفتند. سپس برای پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری مقیاس درجه‌بندی مهارت‌های اجتماعی-نسخه والدین (گرشام و الیوت، 1990) را تکمیل کردند. پس از آموزش دوازده داستان اجتماعی محقق‌ساخته برای گروه آزمایش، برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر و آزمون بونفرونی در نرم‌افزار SPSS نسخه 22 و سطح معناداری 0٫05 استفاده شد.

آموزش مبتنی‌بر داستان‌های اجتماعی بومی‌شده برای گروه آزمایش موجب افزایش متغیرهای همکاری (0٫002=p) و جریت‌ورزی (0٫016=p) و مسئولیت‌پذیری (0٫015=p) درمقایسه با گروه گواه شد. بسته آموزشی داستان‌های اجتماعی برای هر چهار متغیر پژوهش یعنی همکاری، مسئولیت‌پذیری و خودکنترلی (0٫001>p) و همچنین جریت‌ورزی (0٫001=p) در گروه آزمایش، اثر فزاینده در طول زمان داشت؛ همچنین تفاوت معنادار بین میانگین‌های مراحل پیش‌آزمون با پس‌آزمون و پیش‌آزمون با پیگیری برای خرده‌متغیرهای همکاری، جریت‌ورزی، مسئولیت‌پذیری و خودکنترلی وجود داشت (0٫001=p) و ماندگاری تاثیر مثبت بسته آموزشی در گروه آزمایش در مرحله پیگیری مشاهده شد.

براساس یافته‌ها، داستان‌های اجتماعی بومی‌سازی‌شده می‌توانند موجب افزایش مهارت‌های همکاری، جریت‌ورزی، مسئولیت‌پذیری و خودکنترلی کودکان دچار اختلال اتیسم با عملکرد بالا شوند.