شناسایی و تحلیل ابعاد گرایش به خرافات در حوزه ورزش: رهیافت مبتنی بر نظریه داده بنیاد

امروزه پژوهشگران خرافه گرایی را به عنوان یکی از انحرافات اجتماعی نقد و بررسی کرده اند و ورزش نیز به عنوان یک پدیده درخور توجه با ماهیت پیش بینی نشدنی از رواج خرافات مصون نبوده است. خرافه گرایی یکی از معضلات رایج در ورزش امروزی محسوب می شود؛ بنابراین، این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد گرایش به خرافات در ورزش ایران انجام شد. پژوهش حاضر با رویکرد اکتشافی به صورت کیفی و روش داده بنیاد انجام شد. ابتدا با استفاده از مطالعه کتابخانه ای فهرست مقدماتی عوامل موثر بر گرایش به خرافات شناسایی شد و سپس مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 15 نفر از کارشناسان آگاه از موضوع پژوهش اجرا شد. برای تحلیل داده ها از روش استقرای منطقی در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. بعد از مصاحبه با کارشناسان، نتایج در کدگذاری باز نشان دهنده شناسایی 83 کد در گرایش به خرافات در ورزش ایران بود. سپس در مرحله کدگذاری محوری، نشان ها در 22 مفهوم طبقه بندی شدند. درنهایت نیز سه مولفه شناسایی شده حاصل از کدگذاری انتخابی شامل مقوله ساختاری، زمینه ای و رفتاری طبقه بندی شدند. به نظر می رسد یک راهبرد قطعی برای مقابله با خرافه گری در ورزش وجود ندارد و علاوه بر آموزش در هر سه سطح کلان، میانی و خرد، به مکانیسم های اجتماعی، ایجاد مطلوبیت و بهره گیری از نمادهای غیرخرافی و درنهایت خودسازی های روانی و هیجانی ورزشکار نیاز است.