آسیب شناسی وضعیت بیکاری کشور و تبعات آن

بازار کار یکی از مهم‌ترین بازارهای چهارگانه در اقتصاد به شمار می‌رود، زیرا این بازار به دلیل پیوند نزدیک با جمعیت و منابع انسانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در واقع، بهبود اشتغال و وضعیت نیروی کار همواره به‌عنوان یکی از محورهای رشد و توسعه برای سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کشورها مطرح بوده، به‌طوری که حتی کشورهای توسعه‌یافته نیز که از رشد اقتصادی بالایی برخوردارند، افزایش اشتغال را به‌عنوان یکی از چالش‌های اساسی در مسیر رشد و توسعه خود به شمار می‌آورند. ازاین‌رو، ایجاد اشتغال و از بین بردن بیکاری، همواره  یکی از شعارهای اصلی دولت‌ها بوده است. اطلا‌عات مربوط به ساختار نیروی کار، مبنایی برای ارزیابی سیاست‌های اقتصادی کلا‌ن یک کشور است، به‌ویژه نرخ بیکاری به‌طور عام به‌عنوان شاخص کلی عملکرد جاری اقتصاد کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بررسی آمارهای مربوط به نرخ بیکاری ایران نشان می‌دهد که به دلیل  رشد روزافزون عرضه نیروی کار طی سال‌های اخیر که یکی از ویژگی‌های بازار کار کشور بوده است   و سیاست‌گذاری‌های نامناسب اقتصادی، وضعیت کلی اشتغال در کشور از روند مطلوبی برخوردار نبوده است. البته بیکاری و فقدان فرصت‌های کاری در بین زنان، جوانان و قشر تحصیلکرده کشور، بیش از دیگر اقشار جامعه مشاهده می‌شود که باید برای رفع این مشکل، راهکارها و سیاست‌های لازم اتخاذ شود. باید توجه کرد که افزایش اشتغال، آثار و پیامدهای مثبت و بلندمدت زیادی را در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی برجای خواهد گذاشت و در مقابل، افزایش بیکاری، تبعات زیان‌بار اقتصادی (مانند گسترش فقر، کاهش تولید ناخالص داخلی و نرخ رشد اقتصادی، گسترش اقتصاد غیر‌رسمی و زیرزمینی و...)، تبعات زیان‌بار اجتماعی (مانند افزایش بزهکاری، افزایش سن ازدواج، افزایش طلاق و...) و تبعات زیان‌بار سیاسی امنیتی (مانند کاهش ثبات و رضایت عمومی و...) را به دنبال دارد.