مطالعه ویژگی های جغرافیایی فاسیولوزیس حیوانی در استان کهگیلویه و بویراحمد طی سال-های 1397-1395 با استفاده از روش سیستم های اطلاعات جغرافیایی: یک مطالعه مقطعی

فاسیولوزیس (Fasciolosis) بیماری مشترک بین انسان و دام که ناشی از ابتلاء به کرم های کبدی فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا است. چرخه زندگی این ترماتودها تحت تاثیر عوامل آب و هوایی و جغرافیایی است. هدف از این مطالعه تعیین ویژگی های جغرافیایی فاسیولوزیس حیوانی در استان کهگیلویه و بویراحمد طی سال های 1397-1395 با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی بود.

در این مطالعه مقطعی، میزان شیوع جنس فاسیولا در دام های کشتار شده شهرستان های مختلف از اطلاعات اداره دامپزشکی استان استخراج شد. لایه های آب و هوایی بر اساس مدل های درون یابی ساخته شد. اطلاعات میانگین بارندگی، تبخیر و رطوبت سالانه، میانگین سالانه سرعت باد، میانگین دمای متوسط سالانه، میانگین حداقل و حداکثر دمای سالیانه، میانگین ارتفاع، شیب و مساحت پوشش های گیاهی از لایه های زمین مرجع استخراج و ارتباط هر یک از متغیرها با شیوع بیماری در دو گروه شهرستان های با شیوع بالا و پایین با آزمون t دو نمونه مستقل سنجیده شد.

بیش ترین شیوع فاسیولوزیس حیوانی در دام های کشتار شده استان کهگیلویه و بویراحمد 3/5 درصد و متعلق به شهرستان گچساران بود. بین فاکتور میانگین رطوبت سالانه و شیوع فاسیولیازیس رابطه مستقیم مشاهده شد (023/0=P). بین سایر فاکتورهای مورد مطالعه و میزان عفونت ارتباط معنی داری یافت نشد (05/0<P).

به نظر می رسد ارتباط رطوبت با شیوع فاسیولیازیس بیش تر به واسطه تاثیر رطوبت بر چرخه زندگی حلزون و گیاهان میزبان واسط فاسیولا باشد. با کمک این نتایج می توان کیفیت برنامه های کنترل بیماری را بهبود بخشید و به صرفه جویی قابل توجهی در هزینه های اقتصاد دامداری و نیز بهداشتی درمانی نایل شد.