اثر تمرینات شناختی، حرکتی و حرکتی-شناختی بر حافظه حرکتی آشکار، تعادل و راه رفتن زنان سالمند

سالمندی فرآیندی است که بر اساس تغییرات آرام و پیش‌رونده تمامی ابعاد وجودی انسان را تحت تاثیر قرار می دهد. کاهش عملکرد جسمانی به ویژه تعادل، راه رفتن و نیز اختلالات حافظه از جمله مشکلات دوران سالمندی است که با عواقب و عوارض جسمانی، روانشناختی و اجتماعی همراه می باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر هشت هفته تمرینات شناختی، حرکتی و حرکتی-شناختی بر حافظه حرکتی آشکار، تعادل و راه رفتن در زنان سالمند بود.

جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 48 زن سالمند (سن: 54/2±83/67 سال) بودند که به صورت تصادفی به چهار گروه 12 نفره تقسیم شدند. تمرین حرکتی شامل هشت هفته تمرینات ایروبیک ریتمیک بود. برای تمرینات شناختی از نرم افزار Captain’s Log استفاده شد. تمرین ترکیبی نیز شامل تمرینات ایروبیک و شناختی به صورت متوالی بود. جهت بررسی عملکرد حرکتی از آزمون های شش دقیقه راه رفتن و زمان برخاستن و رفتن و آزمون حافظه حرکتی آشکار استفاده شد و تحلیل آماری متغیرها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه های مکرر استفاده شد.

نتایج نشان داد تمرینات شناختی تاثیر معناداری بر حافظه حرکتی آشکار بین آزمودنی ها داشت (p <0.05) و سبب بهبود تعادل (p <0.05)، راه رفتن (p <0.05) شد و تمرینات ترکیبی نیز باعث بهبود عملکرد حرکتی (p <0.05) و حافظه حرکتی آشکار (p <0.05) آزمودنی ها شد. مقایسه بین گروه‌ها نشان داد تمرینات شناختی و ترکیبی نسبت به هم اثرات مشابهی بر حافظه حرکتی آشکار (p <0.05) و همچنین اثرات نسبتا یکسانی بر روی تعادل (p <0.05) و راه رفتن (p <0.05) آزمودنی ها داشت.

با توجه به یافته‌های به دست آمده، می‌توان نتیجه گرفت که بیشترین تغییرات در رابطه با بهبود در زمان آزمون زمان برخاستن و رفتن و بهبود در زمان آزمون شش دقیقه راه رفتن گروه تمرینات حرکتی بود و بیشترین تغییر در رابطه با بهبود حافظه حرکتی آشکار مربوط به گروه تمرینات ترکیبی (حرکتی-شناختی) بود.