شناسایی دیدگاه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی در زمینه عوامل موثر بر الزام‏های آموزشی توسعه کشاورزی ارگانیک (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)

آموزش عامل اصلی توسعه کشاورزی است و تربیت نیروی انسانی متخصص و محقق مهم ترین عامل در جهت توسعه کشاورزی ارگانیک است. این نیروی انسانی می‏تواند تمامی کنشگران درگیر در این نظام کشاورزی را در برگیرد. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل موثر بر الزام‏های آموزشی توسعه کشاورزی ارگانیک از دیدگاه کارشناسان کشاورزی بود. جامعه آماری این پژوهش، کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی بودند (837=N). برای این جامعه آماری، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، حجم نمونه 264 نفر تعیین شد که برای کاهش خطا و پوشش پرسشنامه‏ های بی‏ پاسخ، این تعداد به 310 نفر افزایش یافت و به صورت نمونه ‏گیری تصادفی ساده موردمطالعه قرار گرفتند. ابزار اصلی جمع‏آوری داده‏ها در این پژوهش، پرسشنامه بود. روایی پرسشنامه با نظر استادان دانشگاه تهران تایید شد و پایایی آن نیز با ضریب تتای ترتیبی تایید شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که عوامل موثر بر الزام‏های آموزشی توسعه کشاورزی ارگانیک را می‏توان در شش عامل سیاست‏گذاری، مدیریتی، تحقیقاتی، ترویجی، زراعی و مصرفی خلاصه کرد. این عوامل درمجموع 58 درصد از واریانس عامل‏های موثر بر الزام‏ های آموزشی توسعه کشاورزی ارگانیک را تبیین کردند. بر اساس نتایج به دست آمده، ایجاد دوره‏ های آموزشی در زمینه مدیریت تلفیقی آفات (IPM)، بازاریابی کشاورزی، کارآفرینی کشاورزی با محوریت کشاورزی ارگانیک و همچنین پژوهش ‏های بیشتر بر روی کاهش هزینه تولید محصولات ارگانیک پیشنهاد می‏شود.