ارزیابی توان اکولوژیکی به منظور توسعه جنگل با استفاده از AHP (مطالعه موردی، حوزه آبخیز ارنگه، استان البرز)

با توجه به روند تخریب جنگل های طبیعی، افزایش جمعیت انسانی و نیاز روز افزون به خدمات اکوسیستمی، توسعه جنگل و جنگل کاری امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. در همین راستا، قبل از هر گونه اجرای پروژه جنگل کاری می بایست مکانیابی مناطق مستعد و ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه مد نظر قرار گیرد. این تحقیق با هدف ارزیابی توان اکولوژیک حوزه آبخیز ارنگه واقع در استان البرز و مکانیابی عرصه های مناسب برای جنگل کاری صورت گرفته است.

با توجه به هدف تحقیق، به منظور ارزیابی توان اکولوژیکی، معیارهای محیط زیستی اثر گذار شامل عوامل فیزیکی (فیزیوگرافی، اقلیم و خاک) و عوامل زیستی (پوشش گیاهی) شناسایی شدند. سپس، گردآوری اطلاعات منطقه شامل گزارشات و داده ها و همچنین تولید نقشه ها صورت پذیرفت. در مرحله بعد با رویهم گذاری و تلفیق لایه های اطلاعاتی، واحدهای همگن تولید شدند. با استفاده از منطق بولین، اراضی با محدودیت مطلق و دایمی از روند ارزیابی حذف شدند و در نهایت 108 واحد بدون محدودیت جهت ارزیابی شناسایی گردید. در ادامه وزن شاخص های اصلی با استفاده از روش AHP (مقایسات زوجی) و نظرات کارشناسی تعیین شدند. ارزش های کیفی شاخص های اصلی با استفاده از روش مقیاس دو قطبی فاصله ای به مقیاس کمی تبدیل شده و سپس ارزش نهایی هر واحد همگن توسط روش SAW محاسبه گردید. 

یافته ها: 

در این تحقیق، قابلیت های اراضی برای جنگل کاری در سه طبقه عالی به مساحت 5/9 هکتار، خوب به مساحت 9/1015 هکتار و متوسط به مساحت 5/578 هکتار تعیین شد و در نهایت، نقشه توان اکولوژیک برای توسعه جنگل تولید گردید.

بحث و نتیجه گیری:  

می توان به این نتیجه رسید که در 15% از عرصه قابلیت توسعه ی جنگل کاری وجود دارد که در این مناطق توان اکولوژیکی شرایط نسبتا مناسبی دارد.