ویژگی های مغناطیسی ذرات معلق انباشته روی برگ چنار برای پایش آلودگی هوا در تهران

پایش خواص مغناطیسی ذرات معلق در هوا که بر روی برگ درختان ترسیب شده اند اطلاعات مفیدی از توزیع فضایی ذرات معلق را در مناطق شهری و صنعتی فراهم می آورد. مطالعه حاضر با هدف بسط و توسعه به کارگیری روش مغناطیس سنجی محیطی برای مطالعه آلودگی های محیط زیست در ایران و بررسی و پایش آلاینده های فلزی هوا ناشی از تردد خوردها در برخی از نقاط پرترافیک تهران انجام گرفت. برگ های درختان چنار در مناطق درونی پارک چیتگر به عنوان منطقه پاک و میدان آزادی و پل گیشا به عنوان منطقه پرتردد جمع آوری شد. در هر ناحیه پایه های درختی سالم در کم ترین فاصله از خیابان به صورت تصادفی انتخاب شد. جهت قرارگیری درختان نسبت به خیابان و نور خورشید و جهت وزش باد یکسان در نظر گرفته شد. برگ های کاملا سالم از خارجی‏ترین قسمت تاج پوشش هر از سمت خیابان، از ارتفاع حداقل 5/1 تا 2 متری از سطح زمین جمع آوری شد. برگ ها در نایلون های لفافه دار در مخزن یخ با حداقل تماس دست قرار داده و درکوتاه ترین زمان به آزمایشگاه منتقل شد. مولفه های مغناطیسی اعم از پسماند مغناطیسی طبیعی، پذیرفتاری مغناطیسی جرمی، پسماند مغناطیسی ایزوترمال و پسماند مغناطیسی القایی اشباع شده در نمونه ها اندازه گیری شد. غلظت مس، آهن، سرب و کادمیوم با طیف سنج جرمی اندازه گیری و رابطه بین مولفه های مغناطیسی و فلزات بررسی شد. نتایج نشان داد که بالا ترین ارزش پذیرفتاری و پسماند مغناطیسی اشباع برگ با ترافیک بالاتر خودروها در آزادی و گیشا در ارتباط است. بررسی ترکیب ذرات در منطقه چیتگر، ترکیبی از کانی های فرومغناطیسی سخت مانند هماتیت با غلظت بالا و کانی های فرومغناطیس نرم با غلظت کم را نشان داد که حاصل فعالیت صنایع پیرامونی و ترافیک بزرگراه تهران-کرج است. سهم حضور کانی های مغناطیسی نرم در هر دو منطقه آزادی و گیشا در مقایسه با چیتگر بالاتر بود. در آزادی اندازه ذرات بزرگ تر بوده و رفتار کانی ها نشان دهنده ترکیبی از حضور کانی های نرم و کانی های سخت بود، در حالی که اندازه ذرات در گیشا کوچک تر بود.