بررسی عوامل ضایع کننده فیلمهای رادیوگرافی در بخشهای رادیولوژی بیمارستانهای امام خمینی و گلستان اهواز

نظارت و کنترل کیفی در بخشهای رادیولوژی از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار است و مورد توجه سازمان های بین المللی به خصوص سازمان بهداشت جهانی است. یکی از مهمترین برنامه های کنترل کیفی بررسی فیلمهای ضایع شده است زیرا ضایع شدن فیلم موجب تکرار رادیوگرافی و در نتیجه افزایش تابش گیری بیمار و آثار ناشی از آن، افزایش هزینه فیلم مصرفی، استهلاک تجهیزات و اتلاف وقت تکنولوژیست و بیمار می شود. به همین منظور عوامل مخرب و نامطلوب باید شناسایی شود تا برای رفع آنها برنامه ریزی لازم انجام شود. این پژوهش در سال 1378 در بزرگترین بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز- بیمارستان امام خمینی و گلستان- برای بررسی فیلمهای ضایع شده اجرا شده است 2505 فیلم مورد بررسی و عوامل ضایع کننده تجزیه و تحلیل شده است بررسی آماری نشان داده 14.7 درصد کل فیلمها ضایع شده است که در مقایسه با تحقیقات انجام شده در سایر کشورها درصد بالایی است زیرا در بررسی 49 پروژه تحقیقاتی ضایعات فیلم بین 3 تا 15% بوده است. از طرفی بعضی از محققین اظهار داشتند که ضایعات نباید بیشتر از 8% باشد. مهمترین عوامل ضایع کننده شامل انتخاب نامناسب فاکتورهای اکسپوژر (42.8%)، نقایص دستگاه ها و تجهیزات (42.6%)، نادرستی وضعیت دهی یا حالت گماری (42.5%)، آرتیفکت (26.15%)، حرکت بیمار (8.1%) و نقایص پروسسور (3.3%) بوده است. تست آماری x2 ارتباط معنی داری را بین درصد فراوانی فیلمهای ضایع شده در پروجکشنهای مختلف رادیوگرافی (P<0.01) نشان می دهد که بیشترین درصد ضایعات مربوط به نحوه تابش آگزیال (40%) می باشد. همچنین بین فیلمهای ضایع شده و وضعیت های مختلف بیمار ارتباط معنی داری (P<0.01) وجود دارد که بیشترین ضایعات مربوط به وضعیت دکوبیتوس (42.9%) است این رابطه در مورد سطح تحصیلات اپراتور با (P<0.01) نیز معنی دار بوده است که بالاترین درصد ضایعات مربوط به کاردانهای رادیولوژی (19.7 درصد) است.