بازخوانی و زمینه یابی ناکارایی های طرح های توسعه و عمران (جامع) شهری ایران

گفتمان ناکارآمدی و ناکامی طرح های جامع شهری ایران و مقاومت نهاد های مسیول در اصلاح شیوه های جاری، ضرورت زمینه یابی ناکارایی ها را برجسته کرده و پژوهش با پرسش ریشه انتقادات و ناکارایی های مطرح شده در کجاست؟ آغاز شد. این پژوهش از نوع کیفی با جنبه ی اکتشافی است که به روش داده بنیاد مدل استراوسی، داده یابی اسنادی (70 نوشته ی علمی پژوهشی) و مصاحبه ی هدفمند (20 نفر خبره) در قالب کدگذاری باز، محوری و گزینشی فراهم و برآیندپژوهش با «ارزیابی به کمک پرسش های کرسول» به تایید مشارکت کنندگان رسید. هدف پژوهش روشن کردن زمینه سازهای ناکارایی طرح های جامع شهری است و یافته های پژوهش که به ترتیب اهمیت در 10 زمینه ی «ساختار کلان برنامه ریزی شهری ایران» ساختارهای «سیاسی»، «حقوقی و قوانین»، «اداری و تشکیلاتی»، «تصمیم گیری»، «برنامه ریزی شهری»، «راهبری»، «قدرت»، «ارزیابی» و «پایش و دیده بانی» در چارچوب «ساختارهای برنامه ریزی شهری ایران» مقوله بندی شد، نشان داد که مهم ترین زمینه سازهای ناکارایی به ترتیب هر ساختار «نبود زبان مشترک برنامه ریزی»، «ضعف در سیاست سازی و سیاست گذاری»، «نبود ساختار حقوقی یکپارچه»، «ساختار سازمانی نامتناسب»، «نظام تصمیم گیری متمرکز»، «الگوی برنامه ریزی جامع سازگار نشده»، «ناسازگاری سامانه ی راهبری»، «دخالت نابجای عناصر قدرت»، «نبود ساختار ارزیابی» و «ناکارآمدی ساختار پایش و دیدبانی» است و کاربست شیوه و الگوی برنامه ریزی کنونی که با محیط برنامه ریزی ایران، ناسازگاری دارد نیز پیامد آن است.