خداناباوری و جامعه گرایی: شواهدی از یک مطالعه آزمایشگاهی

این پژوهش به منظور بررسی اثر دین بر بخشش افراد خداناباور انجام شده است. روش پژوهش برحسب هدف بنیادین و برحسب روش گردآوری اطلاعات از نوع آزمایشی پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف در نیمه دوم سال 1397-98 بودند (314 نفر) که از میان آن هایی که خود را خداناباور معرفی کرده بودند تعداد 53 نفر (25 زن و 28 مرد) به صورت تصادفی انتخاب و به صورت انفرادی به آزمایشگاه دعوت شدند و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل (26 نفر) و آزمایش (27 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی ها پس از پاسخ به چندین سوال جمعیت شناختی (سن و جنسیت و درآمد) و چند سوال از پرسشنامه پنج عاملی نیو (NEO)، با یک ابزار پیش زمینه سازی مذهبی محقق ساخته پیش زمینه سازی شدند. سپس به آزمودنی ها فرصت کمک به موسسه خیریه محک داده شد و مبلغ پرداخت شده توسط هر آزمودنی ثبت شد. در انتها آزمودنی ها مجدد گرایش دینی خود را گزارش کردند و به سوالاتی به منظور بررسی آگاهی آن ها از اهداف آزمایش پاسخ دادند. در نهایت، میانگین کمک مالی افراد در دو گروه با یکدیگر مقایسه شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون ناپارامتریک من ویتنی به دلیل نرمال نبودن توزیع داده ها انجام شد. یافته ها نشان دادند که برجسته سازی دین بر رفتار بخشش دانشجویان خداناباور، تاثیری نداشت. عدم وجود تفاوت در میزان بخشش افراد میان گروه آزمایش و گروه کنترل را می توان ناشی از عدم تاثیرپذیری خداناباوران از دین و لزوم فعال سازی هیجانی دانست. بحث ما در مورد طراحی آزمایش، می تواند راه گشای مطالعات آتی باشد.