تعیین کننده های اجتماعی افسردگی پس از زایمان بر اساس مدل سازمان بهداشت جهانی: یک مطالعه مروری

افسردگی پس از زایمان (Postpartum depression یا PPD)، شایع ترین اختلال روانی پس از زایمان و با عوارض جدی برای مادر، کودک و خانواده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مرتبط با PPD در چارچوب مدل تعیین کننده های اجتماعی سازمان بهداشت جهانی انجام گرفت.

روش ها: 

در این مطالعه مروری، کلید واژه «افسردگی پس از زایمان» به زبان های فارسی و انگلیسی در بازه زمانی سال های 2010 تا 2020، در پایگاه های علمی داخلی و خارجی Scientific Information Database (SID)، PubMed، ProQuest، Elsevier و Scopus جستجو گردید و با توجه به معیارهای ورود، 38 مقاله انتخاب شد.

یافته ها: 

31 عامل در دو بعد «عوامل ساختاری و عوامل بینابینی» استخراج گردید. ارتباط بین PPD و عواملی همچون وضعیت اقتصادی- اجتماعی، نژاد و محل سکونت، حمایت اجتماعی درک شده، رضایت از ازدواج، خشونت خانگی، سابقه افسردگی و اختلالات روان پزشکی، فشارهای روانی و استرس های روزانه و خودکارامدی شیردهی در مقالات تایید شد. نوع بارداری، عوارض و مشکلات دوران بارداری، زایمان زودرس و کم وزنی نوزاد در بدو تولد، از جمله عوامل موثر بر PPD به شمار می رود. تغدیه صحیح با شیر مادر، نقش مهمی در کاهش افسردگی مادر داشت. ارتباطی بین وجود PPD با روابط عاطفی مادر با نوزاد و پیامدهای نوزادی مشاهده گردید. از سوی دیگر، ارتباط معنی دار و مثبتی بین بیماری و اختلالات نوزادی در چهار هفته اول با PPD وجود داشت. آموزش و کیفیت مراقبت دوران بارداری و پس از زایمان نیز با PPD مرتبط بود.

نتیجه گیری:

 نتیجه مرور تحقیقات پیشین، بیانگر قابلیت مدل سازمان بهداشت جهانی در تعیین کننده های اجتماعی در حوزه PPD می باشد.