تحلیل بازتاب قرائات منسوب به معصومین (ع) درتفسیر تبیان و مجمع البیان

در تفاسیر شیعه قرایت هایی منسوب به معصومین (ع) یافت می شود که در مقام اثبات قرایت مستقل برای معصومین (ع) هستند. تحلیل این مسئله ازآن جهت اهمیت دارد که پیش نیاز و از اصول موضوعه در تفسیر قرآن، شناخت قرایت صحیح است. نوشته حاضر با روش توصیفی تحلیلی عقلی و نقلی و با رویکرد تاریخی در مقام پاسخ به این پرسش است که چگونه می توان بر اساس بازتاب قرایات منقول از معصومین (ع) در تفاسیر شیعه تا قرن ششم این قرایات را تحلیل نمود. مجمع البیان در قرن ششم با نقل در حدود 145 قرایت نسبت به تفاسیر قبل از خود به گسترش این قرایات اقدام کرده است. از عوامل احتمالی در بسامدی این نقل ها به تاثیر روش استدلالی شیخ طوسی بر تفسیر مجمع البیان اشاره شد. همچنین فضای ادبی حاکم در این قرن و در پی آن گستردگی تفاسیر ادبی همچون کشاف نوشته زمخشری و المحرر الوجیز نوشته ابن عطیه اندلسی نیز در این گستردگی از سوی طبرسی بی تاثیر نبوده است.