تبیین جهان شمولی امر به معروف و نهی از منکر بر پایه آیات قرآن

یکی از آموزه‌هایی که قرآن کریم مردم را به آن فراخوانده است امر به معروف و نهی از منکر است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با مراجعه به آراء مفسران قرآن در پی آن است که جهان‌شمولی امر به معروف و نهی از منکر و نیز آثارجهانی آن را مورد بررسی قرار دهد. سوال اصلی پژوهش این است که آیا امر به معروف و نهی از منکر و آثار آن تنها شامل امت اسلامی می باشد یا در تمام ادیان جریان دارد.
یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که این اصل، ریشه در فطرت انسان‌ها دارد و در میان اقوام گذشته و ادیان پیش ‌از اسلام نیز وجود داشته‌است مانند: مذمت امت‌های گذشته، نفرین حضرت داود و عیسی (ع)، و مذمت قرآن نسبت به احبار و رهبان اهل کتاب، توصیه لقمان به فرزندش در عمل به این اصل.
هم‌چنین اطلاق آیاتی که با خطاب «ای انسان» به این فریضه فراخوانده است جهان‌شمولی آن را نشان می‌دهد.
عمل به این اصل و ترک آن برخی پیامدهایی فراگیر و جهان شمول دارد. به‌عنوان مثال: «تعالی جامعه»، «نجات از عذاب عمومی الاهی» و «نجات از خسران حتمی». همان‌طور که «دچار شدن به لعنت خدا و انبیاء»، «عذاب سخت جهنم» و «شریک‌بودن در جرم مجرمان»، ازجمله آثار عمومی ترک این واجب الاهی است.