تحلیل گفتمان قدرت در داستان سیاوش بر اساس نظریه قدرت میشل فوکو

شاهنامه داستان فرهنگ و تمدنی باعظمت است که در همه دوران ها حضوری پویا دارد. این اثر روایی نشانه ژرفای نهان و آشکار تداوم حیات سیاسی ایران است و هریک از روایت های آن می تواند در بازتاب این تداوم بررسی و تحلیل شود. از روایت هایی که در شبکه روایی اساطیر ایرانی از جایگاه ویژه ای برخوردار است، داستان «سیاوش» است. رخدادهای در این داستان، سبب ساز شکل گیری روایت های بعدی و جنگ های حماسی و اساطیری شاهنامه می شود. با تحلیل این داستان، می توان تصویر روشن تری از مفهوم نظام «قدرت»، در سویه های مادی و معنوی اش، در فرهنگ اساطیری و دینی ایران باستان و کرانه های اندیشه خسروانی نشان داد. با چنین هدفی و با توجه به اهمیت داستان سیاوش در روند داستان های شاهنامه، در این مقاله کوشیده ایم روابط قدرت را در این داستان و نظام معناشناختی آن از دیدگاه فوکو بررسی کنیم. بر همین اساس، این مقاله نخست، چارچوب قدرت-حقیقت را در داستان سیاوش براساس شاه-موبد بررسی می کند، سپس در سه محور شناسایی فضای تخاصم، منازعات معنایی، و تعیین زمان و مکان، به بررسی گفتمان قدرت در داستان سیاوش می پردازد.