ارزیابی مقاومت به زنگ قهوه ای (Puccinia tritici Eriks.) در مرحله گیاهچه ای در ژنوتیپ های گندم

بیماری زنگ قهوه ای گندم با عامل Eriks Puccinia triticina ازلحاظ وسعت پراکندگی و میزان خسارت مهمترین بیماری گندم می باشد. استفاده از ارقام مقاوم موثرترین روش برای کنترل این بیماری می باشد. به منظور بررسی مقاومت گیاهچه ای 320 ژنوتیپ گندم شامل ارقام اصلاح شد و ژنوتیپ ها بومی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار با چهار پاتوتیپ زنگ قهوه ای در شرایط گلخانه ای واحد بیماری شناسی غلات موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1399 انجام شد. جهت بررسی مقاومت از دو جزء تیپ آلودگی و دوره نهان استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین ژنوتیپ ها برای هر دو جزء تفاوت بسیار معنی داری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. در میان ژنوتیپ ها، ارقام دهدشت، دنا، کرج 2، خزر 1، سپاهان و پارسی و هفت ژنوتیپ بومی نسبت به تمام پاتوتیپ ها در مرحله گیاهچه ای مقاوم بودند. همبستگی دو جزء تیپ آلودگی و دوره نهان منفی و معنی دار بود. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای ژنوتیپ های مورد مطالعه در سه گروه حساس، نیمه حساس تا نیمه مقاوم و مقاوم تا مصون طبقه بندی شدند. بیش از 78 درصد از ژنوتیپ ها در گروه حساس جای گرفتند. ژنوتیپ های مقاوم شناسایی شده، مخصوصا ژنوتیپ های بومی، می توانند به عنوان منابع مقاومت به زنگ قهوه ای در برنامه های به نژادی گندم نان استفاده شوند.