شاخص های تحمل تنش خشکی در ارقام جدید کلزا (.Brassica napus L) در شرایط کاشت تاخیری

محدودیت منابع آبی در مرحله پایانی فصل رشد گیاه کلزا یکی از مشکلات مهم تولید و توسعه این گیاه در مناطق نیمه خشک ایران می باشد. از این رو معرفی رقم متحمل و سازگار با این شرایط برای توسعه کشت این گیاه حایز اهمیت است. بنابراین، به منظور شناسایی و معرفی رقم مناسب کلزا در شرایط کشت تاخیری آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در دو سال زراعی 95-1394 و 96-1395 اجرا شد. تیمار تاریخ کاشت در دو تاریخ 15 مهر (رایج) و 15 آبان (کشت تاخیری) در کرت های اصلی و ارقام کلزا شامل  ES Hydromel،ES Alonso، ES Darko، ES Lauren و Ahmadi در کرت های فرعی در قرار داده شدند. به منظور معرفی رقم متحمل به تنش خشکی با استفاده از شاخص های تحمل تنش خشکی کرت های آزمایشی در دو شرایط آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله گلدهی به بعد (تنش خشکی) قرار گرفتند. نتایج تجزیه مرکب داده ها نشان داد که کشت تاخیری باعث کاهش معنی دار درصد روغن و عملکرد روغن دانه کلزا شد. بیشترین میزان درصد روغن و عملکرد روغن به ترتیب با 61/41 درصد و 08/1381 کیلوگرم در هکتار مربوط به رقم ES Hydromel بود. همچنین، بر اساس شاخص های برگزیده این پژوهش شامل شاخص تحمل تنش، میانگین هندسی بهره وری و میانگین بهره وری، متحمل ترین رقم در هر دو شرایط کشت نرمال و کشت تاخیری، رقمES Hydromel و حساس ترین رقم در شرایط کشت نرمال ES Lauren و در شرایط کشت تاخیری رقم ES Darko بودند. نتایج تجزیه کلاستر نیز در تایید این نتیجه منجر به تشکیل دو خوشه گردید که ارقام ES Darko، Ahmadi و ES Lauren در خوشه حساس و ارقام ES Hydromel و ES Alonso در خوشه متحمل قرار گرفتند.