الگوهای رفتاری سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه پس از خیزش های عربی

با آغاز موج تحولات خاورمیانه در نتیجه خیزش های مردمی از سال 2011، شاهد یک تکامل رفتاری در سیاست خارجی روسیه بوده ایم. رفتاری که شاید بتوان آن را در قالب ریالیسم تهاجمی ارزیابی کرد. در این راستا روسیه در ابتدا رفتاری منفعلانه در قبال تحولات لیبی و تونس از خود نشان داد و تجربه این رفتار، منجر به شکل گیری رویکرد سه گانه نرم، سخت و هوشمند آن ها در سوریه شد. رویکردی که مذاکرات سیاسی و مداخله نظامی را در کنار یکدیگر مد نظر قرار داد. در همین حال مسکو یک مهارت خاص در همکاری با بازیگران منطقه ای با منافع متعارض، از جمله ایران، ترکیه و عربستان سعودی از خود نشان داد. مهارتی که در قالب یک رویکرد موازنه گرانه قابل مشاهده بود. همه این موارد در یک سیر تکاملی منجر به شکل گیری الگوی رفتاری روسیه در خاورمیانه گردید که یک نتیجه آن را در قالب میانجی گری در بحران سیاسی قطر شاهد بودیم. طبیعتا خلاء حضور ایالات متحده و یا افول نقش آفرینی آن در خاورمیانه یک عامل کلیدی در این زمینه بود. از این منظر، مقاله حاضر با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی الگوی رفتاری روسیه در خاورمیانه پس از انقلاب های عربی می پردازد.