اجزای عملکرد و عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی خارمریم (Silybum marianum L.) تحت کاربرد نهاده های آلی و زیستی

این پژوهش به منظور بررسی اثر کاربرد کودهای آلی و زیستی بر عملکرد، اجزای عملکرد، درصد روغن و سیلیمارین خارمریم انجام گردید.  

آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال 1395 اجرا گردید. عامل اول کود آلی در سه سطح بدون کاربرد (شاهد)، 20 تن در هکتار کود دامی و 15 تن در هکتار ورمی کمپوست و عامل دوم شامل روش کاربرد کود زیستی سوپرنیتروپلاس در چهار سطح عدم مصرف، بذرمال (تلقیح بذور) ، کودآبیاری (سرک) و بذر مال + کودآبیاری بودند.  

بیشترین عملکرد کاپیتول و عملکرد بیولوژیکی با کاربرد کود دامی به دست آمد. تعداد دانه در کاپیتول و وزن هزاردانه با کاربرد هر دو نوع کود دامی و ورمی کمپوست نسبت به شاهد افزایش معنی دار نشان دادند. بیشترین عملکرد دانه (2/160 گرم در مترمربع) و درصد روغن (52/17 درصد) با کاربرد ورمی کمپوست و بیشترین عملکرد روغن (9/27 گرم در مترمربع) با کاربرد کود دامی به دست آمد که به ترتیب نسبت به شاهد افزایش های 31، 8/7 و 7/39 درصدی داشتند. هر سه روش کاربرد سوپرنیتروپلاس نسبت به شاهد افزایش معنی داری بر درصد روغن دانه داشتند. حداکثر تعداد کاپیتول و وزن هزاردانه با روش تلفیقی کاربرد سوپرنیتروپلاس (بذرمال + کودآبیاری) به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه (4/159 گرم در مترمربع)، درصد روغن (7/ 17 درصد) و عملکرد روغن (7/28 گرم در مترمربع) با کاربرد روش تلفیقی بدون تفاوت معنی دار با روش کودآبیاری و بذرمال به دست آمد که نسبت به شاهد به ترتیب 9/24، 5/12 و 9/41 درصد افزایش نشان دادند. بیشترین درصد سیلیمارین با کاربرد ورمی کمپوست و سطوح مختلف سوپرنیتروپلاس بدون تفاوت معنی دار با یکدیگر (به طور متوسط 2/6 درصد) به دست آمد که نسبت به عدم کاربرد کود آلی و زیستی (شاهد) به طور متوسط 8/79 درصد افزایش نشان دادند.  

کاربرد کودهای دامی و ورمی کمپوست و کاربرد سوپرنیتروپلاس به صورت بذرمال و یا کودآبیاری باعث بهبود اجزای عملکرد، عملکرد دانه، درصد روغن و سیلیمارین در خارمریم می شود.