بازاندیشی در مفهوم حق بر آموزش در پرتو شهروندی دموکراتیک

آموزش علاوه بر این‌که یکی از مصادیق مهم حقوق بشر است، ابزاری مهم برای تحقق سایر مصادیق حقوق بشر نیز به شمار می‌رود. تضمین و اجرای حق آموزش مقدمه تضمین و اجرای سایر مصادیق حقوق بشر می‌باشد. حق بر آموزش ابتدعا در قامت یک اصل کلی و منعطف که فاقد تعهدات حقوقی مشخص و الزام‌آور بود، در قالب اعلامیه جهانی حقوق بشر پذیرفته شد. به علت تفاوت‌های بنیادینی که در نظام‌های حقوقی سیاسی دولت‌ها وجود داشت، توسعه و تقویت حق مزبور به نظام‌های حقوقی منطقه‌ای و داخلی سپرده شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه با روش تحلیلی توصیفی، ابتدا مفهوم شهروندی و اهمیت آموزش بحث و بررسی خواهد شد. پس از مشخص‌شدن وضعیت متغیر مزبور، اهداف فرآیند آموزشی و مفهوم «حق بر آموزش» برای تبیین دقیق‌تر چارچوب کلی مساله اصلی پژوهش حاضر و سپس آموزش دموکراسی، تسامح و تساهل به عنوان معیار اصلی برای ترویج شهروندی دموکراتیک مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.

در چارچوب حق بر توانمندسازی، آموزش سازکاری است که با استفاده از آن، افراد می‌توانند ابزارهای لازم را برای مشارکت کامل در جوامع به دست آورند. آموزش نقش بسیار مهمی را در توانمندسازی اقشار آسیب‌پذیر، ترویج حقوق بشر و دموکراسی، فراهم کردن زمینه‌های لازم برای توسعه پایدار و... ایفا می‌کند، در نتیجه آموزش به عنوان یکی از بهترین سرمایه‌گذاری‌های مادی و معنوی محسوب می‌شود که یک دولت می‌تواند در راستای توسعه، پیشرفت و رفاه شهروندان خود، انجام دهد.

تحولات حق بر آموزش و اجرا و تضمین آن در چارچوب دکترین شهروندی دموکراتیک و در نتیجه، ارتباط آن با توسعه و تقویت مفهوم حکومت قانون و عناصر تشکیل‌دهنده آن، در فرآیند تربیت شهروندان پایبند به دموکراسی و ایجاد یک نظام حقوقی سیاسی که اصلی‌ترین و کارآمدترین ضمانت اجرای آن فشار واقعی افکار عمومی و مطالبه‌گری عموم مردم خواهد بود، نقش اساسی ایفا کند.