ارزیابی صفات مورفوفیزیولوژیکی ریحان (Ocimum basilicum L.) در پاسخ به محلول پاشی پوتریسین و 24- اپی براسینولید تحت تنش کم آبی

 آزمایشی با هدف بررسی نقش پوتریسین و 24-اپی براسینولید، بر تغییرات مورفوفیزیولوژیکی در تحمل به کمبود آب در گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.) به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال های زراعی 98-1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح (40، 80 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) در کرت های اصلی، محلول پاشی پوتریسین در سه سطح (Put0: صفر، Put1: 0.5 و Put2: 2 میلی مولار) و محلول پاشی 24-اپی براسینولید در سه سطح (Br0: صفر، Br1: 0.5 و Br2: 2 میکرو مولار) به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی اجرا گردید. نتایج نشان داد که برهم کنش اثرهای چندگانه سال، تنش خشکی، پوتریسین و 24-اپی براسینولید تاثیر معنی داری بر صفات کلروفیلa، کلروفیلb و درصد اسانس ریحان گذاشت؛ به طوری که در هر دو سال آزمایش، محلول پاشی با 2 میلی مولار پوترسین و 2 میکرومولار 24-اپی براسینولید در همه سطوح تنش خشکی به ویژه 80 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر، سبب افزایش بیشتر این صفات شد و این افزایش در سال اول بیشتر از سال دوم بود. تیمار آبیاری مطلوب (40 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) همراه با کاربرد غلظت 2 میلی مولار پوترسین و 0.5 میکرومولار 24-اپی براسینولید و تیمارهای تنش خشکی (80 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) همراه با کاربرد غلظت2 میلی مولار پوترسین و با 2 میکرومولار 24-اپی براسینولید تعداد برگ و شاخه فرعی بیشتری را داشتند. نتایج این پژوهش نشان داد که تنش خشکی سهم مهمی بر کاهش فاکتورهای اساسی در رشد ریحان دارد. به طور کلی، طبق نتایج به دست آمده، مصرف غلظت 2 میلی مولار پوتریسین همراه با 2 میکرومولار 24-اپی براسینولید برای بهبود فعالیت های فیزیولوژیکی و افزایش میزان اسانس و کاربرد توام 2 میلی مولار پوتریسین و 0.5 میکرومولار 24-اپی براسینولید جهت افزایش عملکرد دانه ریحان در شرایط تنش خشکی پیشنهاد می شود.