کانی شناسی اولیه و شرایط محیطی سازند آقچاگیل بر اساس آنالیز ژئوشیمی عنصری در جنوب شرق حوضه خزر

نهشته های پلیوسن در شمال ایران شامل واحدهای چینه ای چلکن و آقچاگیل از مهم ترین عناصر سیستم نفتی در حوضه خزر هستند. واحد چلکن دارای رخساره قاره ای و عمدتا درشت دانه با سن پلیوسن پیشین- میانی و واحد آقچاگیل شامل رخساره کربناته- تخریبی سفیدرنگ و سن پلیوسن پسین می باشد. در این مطالعه، سه رخنمون آق بند، سوملی دره و یلی بدراق به عنوان بیش ترین ضخامت و قدیمی ترین توالی های ترشیاری در شمال شرقی گنبد کاووس (جنوب شرق حوضه خزر) برداشت شده اند. هدف اصلی این پژوهش، تعیین کانی شناسی اولیه و تحلیل شرایط محیطی سازند آقچاگیل با استفاده از نتایج ژیوشیمی عنصری در منطقه مورد مطالعه می باشد. تغییرات مقادیر عناصر اصلی و فرعی نمونه های آهکی سازند آقچاگیل و مقایسه آن با نتایج ارایه شده توسط مطالعات مشابه، بیانگر کانی شناسی اولیه آراگونیتی و کلسیت پرمنیزیم است. تغییرات نمودار Sr/Ca  در برابرMn  حاکی از وجود یک سیستم دیاژنتیکی نیمه بسته در زمان رسوب گذاری سازند آقچاگیل در حوضه می باشد. مقادیر بالای Mn در نمونه های گل غالب نشان دهنده شرایط نیمه احیایی و مقدار پایین Mn و میزان بالای Sr در نمونه های دانه غالب برش های مورد مطالعه بیانگر تاثیر دیاژنز جوی (انحلال زیاد) در حوضه رسوبی می باشند. مقایسه مقادیر عناصر اصلی و فرعی با مقادیر استاندارد و میانگین آن ها در حوضه های رسوبی مختلف، بیانگر نیمه بسته بودن حوضه رسوبی در زمان رسوب گذاری سازند آقچاگیل بوده و شوری کمتر حوضه به سمت بالای توالی ناشی از ورود آب شیرین و ارتباط آن با دریاهای باز در برخی از مقاطع زمانی پلیوسن می باشد.