بررسی منشا چشمه شوراب و مکانیسم تشکیل نهشته های میکروبی تراورتن- توفا در گردنه گدوک (جاده فیروزکوه) ایران

چشمه تراورتن ساز شوراب در فاصله ی 140 کیلومتری شرق تهران و در ابتدای گردنه گدوک در مرز استان های تهران و مازندران قراردارد. این چشمه از شکستگی ها و زهکشی های موجود از سازند باروت از تونل قطار منشا می گیرد. با توجه به زمان تشکیل نهشته ها، دو گروه تفکیک گردید: گروه اول نهشته های که امروزه در حال تشکیل و شکل گیری هستند و اکثرا دارای رنگ های متنوع بوده و گروه دوم نهشته های قدیمی و فسیل شده که عمدتا در مجاورت مسیر راه آهن و در کنار نهشته های جدید در غرب روستا قرار دارد و بیش تر کرم رنگ می باشد. سن تشکیل این نهشته های جدید کمتر از صدسال می باشد. مورفولوژی و نهشته های رسوبی به فرم های آبشاری و لایه ای می باشد. براساس ویژگی های ظاهری دو لیتوتایپ از نوع 1- تراورتن لامینه ای (Laminated travertine) و 2- توفای آهکی یا فریم ستون فیتوهرمی (Calcareous Tufa or Framestone phytoherm) شناسایی شد. نتایج پتروگرافی برش های نازک میکروسکوپی منجر به شناسایی  چهار نوع میکروفاسیس شامل: 1- میکروفاسیس باندستون رفتی: Microfacies raft boundstone؛ 2- میکروفاسیس جلبکی؛ 3- میکروفاسیس باندستون لامینه Microfacies Crystalline crusts و 4- میکروفاسیس باندستون بوته ای گردید. انحلال و سیمانی شدن از مهم ترین فرآیندهای دیاژنزی توفا و تراورتن در فاسیس های کربناته منطقه می باشد. بر اساس غلظت یون های محلول، تیپ آب چشمه شوراب تقریبا خنثی تا کمی قلیایی و از نوع کلرورسدیک می باشد.