بوطیقای روایت در چکامه «سمفونی کولی» اثر عبدالوهاب بیاتی

به کارگیری تمهیدات داستانی در شعر، غالبا در راستای تقویت سطح شکلی و فرم اشعار و با هدف انتقال لایه های ژرف دلالت های معنایی از طریق عادت زدایی در نگاه و ذهن خواننده صورت می گیرد. این ترفند، از مهمترین مولفه های عینی در اندام وارگی متن و ساختمان سروده های عبدالوهاب بیاتی، شاعر پرآوازه معاصر عربی است. بهره گیری از شگردهای روایت و به کار بستن خلاقانه تمهیدات داستان پردازی، ساختاری مبتکرانه و پیچیدگی ابهام آفرینی را به بافت روایی و ساخت زبانی چکامه «سمفونی کولی» اثر عبدالوهاب بیاتی بخشیده که پتانسیل تفسیر و تاویل پذیری شعر را افزون تر کرده است. ترکیب بندی روایت سمفونی کولی در دو بخش طراحی و مهندسی شده، به گونه ای که بخش دوم، چرایی رخدادها و ابهامات بخش نخست را پاسخگو و روشنگر است. این پژوهش کوششی در بررسی و بازشناسی عناصر روایت، در بافتار داستانی چکامه سمفونی کولی، به هدف دستیابی به زیباشناختی عناصر روایی شعر و چگونگی استفاده شاعر از ابزارها و فضاهای تکنیکی و هنری روایت در این سروده است. نتایج برآمده از پژوهش حاضر نشان می دهد که هرچند تمام سازه های بوطیقای روایت با چکامه سمفونی کولی هم پوشانی ندارد، روایت مندی این سروده، به شکلی درست، کارآمد و بسیار هنرمندانه صورت پذیرفته است. بیاتی در سمفونی کولی، به کمک عناصر زیبایی ساز بوطیقای روایت مانند پیرنگ، شخصیت، صحنه پردازی، گفتگو، زاویه دید و درون مایه کوشیده است با درهم آمیختن عین و ذهن و گذشته و حال در سطحی گسترده، از تصویر سرگردان و آشنای کولی، سمبلی غریب برای بازنمود سیمای انسان رنج دیده در درازنای تاریخ و بازخوانی هویت گم گشته او بسازد و پیام حضوری باژگونه را در پهنه حیات برای انسانیت آواز دهد. بیاتی با فراخوانی اسطوره ها و کهن الگوها و به یاری شخصیت های سمبلیک موجود در شعرش (کولی، باکره و کف بین)، به روایت خود کیفیت رازآلودتر و شمول پذیرتر می بخشد و اندوه کولی را به اندوه همگانی تعمیم می دهد.