تحلیل جایگاه نخل در کنایات و ضرب المثل های جهرمی

ادبیات عامیانه در فرهنگ و سنت های بومی و اقلیمی هر منطقه ریشه دارد. جهرم، شهری در جنوب شرقی فارس است و جهانگردان، این شهر را در گذشته «جنگل نخل» نامیده اند که بیانگر انبوه نخلستان های این شهر بوده است. نخل و امور وابسته به آن در ادبیات عامیانه و شفاهی این شهرستان، جایگاه ویژه ای دارد و در سنن، آداب و رسوم، اعتقادات و باورهای مردم وارد شده است. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی جایگاه و اهمیت این درخت در یکی از جنبه های ادبیات شفاهی مردم جهرم؛ یعنی کنایات و ضرب المثل ها پرداخته و نمونه های مختلفی از آن را به دست داده است. کنایات، ضرب المثل ها و تشبیهات مثلی که از نخل و اجزا و امور مربوط به آن یاد شده، از نظر اهداف معنایی، کاربردی، تفاوتی با سایر کاربردهای مثل ها و کنایه های فارسی ندارند و علاوه بر جنبه اخلاقی و تربیتی، گاهی نیز مطایبه آمیزند. از نظر واژگانی معمولا این زبانزدها به دلیل به کاررفتن الفاظ ویژه محلی، اختصاص به شهرستان جهرم دارند. تنوع واژگان محلی مربوط به نخل و نخلداری در این مثل ها شایان توجه است.