اسکندر - ایران - نظامی

هر ایرانیی که اسکندرنامه نظامی، داستان اسکندر در شاهنامه، اسکندرنامه منثور و اشعار دیگری را که در ادبیات فارسی دربارهاسکندر آمده است، مطالعه کند و اندک آشنایی با چهرهمنفور تاریخی اسکندر داشته باشد؛ این پرسش برایش مطرح می شود که اسکندر واقعی کدامیک از این دو چهره است؟ نگارنده در آغاز این مقاله، دو چهره تاریخی و ادبی اسکندر را بطور مختصر معرفی کرده است تا خواننده با تفاوت آنها بیشتر آشنا شود و سپس به طرح دو پرسش مهم و ارائه پاسخ مبسوط و منطقی بدانها پرداخته است. نخست یافتن پاسخی منطقی برای این پرسش که اسکندر با آن چهره تاریخی که برای ایرانیان داشته است، چگونه به چهره ای پاک، ایرانی و مورد ستایش، تبدیل شده است؟ دوم این که چرا حکیم فرزانه و ایراندوستی چون نظامی گنجوی، از میان این همه چهره تاریخی بزرگ و ملی، اسکندر مقدونی را قهرمان مفصلترین منظومه خویش قرار داده است؟ در پایان برای این که خواننده با یک روایت مهم و رایج، درباره اسکندر در ایران آشنا شود؛ روایت شاهنامه حکیم فردوسی، بزرگترین شاعر ملی ایران را بطور مختصر آورده است.