اثر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد بهره وری با تاکید بر سرمایه ی انسانی و کیفیت نهادی در ایران؛ کاربردی از آنالیز موجک پیوسته

بررسی رابطه ی میان سرمایه گذاری مستقیم خارجی و رشد بهره وری کل عوامل یکی از مباحث مناقشه آمیز در اقتصاد است. بهره-وری کل عوامل از مهم ترین منابع تامین کننده رشد اقتصادی در بسیاری از کشورها است اما در اقتصاد ایران از سطح پایینی برخوردار است. از سوی دیگر سرمایه گذاری مستقیم خارجی با انتقال فناوری به شرط وجود ظرفیت های جذب کننده در کشور میزبان می تواند در افزایش بهره وری موثر باشد. بنابراین بررسی این ایده که سرمایه گذاری مستقیم خارجی در تعامل با سرمایه ی انسانی و کیفیت نهادی، به عنوان ظرفیت های جذب کننده، اثرگذاری قابل توجهی بر رشد بهره وری دارد ضرورت دارد. برای این منظور، در این پژوهش از داده های سری زمانی دوره 1989-2017 در ایران و آنالیز موجک پیوسته در نرم افزار متلب b2018 استفاده شد تا با تحلیل در حوزه ی زمان - فرکانس بینش جدیدی در این خصوص ایجاد شود. نتایج نشان داد سرمایه گذاری مستقیم خارجی به تنهایی در افق کوتاه مدت و میان مدت به صورت محدود رشد بهره وری را تحریک می کند. با در نظر گرفتن سرمایه ی انسانی و کیفیت نهادی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی در افق بلندمدت (بیش تر از 6 سال) اثرگذاری مستقیم و شدیدی بر رشد بهره وری دارد. با تحلیل نتایج تحقیق، سرمایه انسانی ماهر و اصلاحات نهادی برای جذب سرمایه خارجی و اثرگذاری آن بر بهره وری ضرورت دارد.