ارائه مدل جامع عوامل موثر بر اضطراب پژوهش با رویکرد فراترکیب

پژوهش از مهم ترین عوامل توسعه جامعه است و به دلیل لزوم انجام پژوهش در جوامع علمی و فشارهای روحی ناشی از آن پژوهشگران دچار اضطراب پژوهش می شوند. لذا مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر اضطراب پژوهش انجام شد.

روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع فراترکیب بوده است. جامعه پژوهش شامل کلیه منابع مرتبط با اضطراب پژوهش طی سال های 2005 تا 2020 به تعداد 463 منبع بود که ابتدا تعداد 214 منبع بر اساس چکیده انتخاب شد. سپس 82 منبع بر اساس محتوا گزینش شد که درنهایت 24 منبع به عنوان منابع مرتبط، به روش تحلیل تم موردبررسی قرار گرفت. برای انتخاب مقالات از کلیدواژه های اضطراب، اضطراب پژوهش و از کلید واژگان انگلیسی Anxiety، Research barriers در پایگاه های اطلاعاتی کتابخانه ها، پژوهشکده ها و سایت هایی همچون جهاد دانشگاهی، پایگاه مجلات تخصصی نور، مگیران، مقالات علمی همایش های کشور، پایگاه نشریات کشور، ایران داک، سیویلیکا، علم نت و پایگاه های استنادی و اطلاعاتی معتبر خارجی شامل Science Direct، Google Scholar،Scopus,،Springer، IEEE مورد جستجو قرار گرفت.. منابع انتخاب شده با استفاده از نرم افزار maxqda 2020 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.

یافته ها: 

با توجه به یافته ها درمجموع 103 کد، 13 مفهوم در 2 مولفه کلی استخراج شدند. نتایج نشان داد دو مولفه کلی عوامل درونی و عوامل بیرونی بر اضطراب پژوهش تاثیر دارند. عوامل درونی اضطراب پژوهش در این تحقیق شامل مهارت های روش شناسی، مهارت پژوهشی، سواد اطلاعاتی، عوامل عاطفی، احساسی و مدیریت و عوامل بیرونی شامل مواردی نظیر: قوانین و سیاست های حوزه پژوهش، عوامل مربوط به مراکز تحقیقاتی، نگرش و فرهنگ سازمانی، پشتیبانی سازمانی، تصمیمات و برنامه ریزی سازمانی، جامعه پژوهشی و ویژگی های راهنمای پژوهش و ویژگی های جمعیت شناسی پژوهش بود.

نتیجه گیری: 

پژوهشگران به منظور کنترل اضطراب پژوهشی خود می توانند با شناسایی این عوامل، برنامه ها و راهکارهای مناسب را جهت کاهش اضطراب مدنظر قرار دهند. نتایج فوق می تواند به منظور شناسایی عوامل اضطراب پژوهش و کاهش اضطراب به پژوهشگران کمک کند.