بررسی اثر گوگرد بنتونیت دار و سطوح نیتروژن بر رشد ریشه و ویژگی های فیزیولوژیکی و عملکرد گندم (Triticum aestivum L.)

مصرف میزان مناسب و توام نیتروژن و گوگرد به دلیل افزایش حلالیت عناصر غذایی و جذب نیتروژن باعث افزایش عملکرد گندم می شوند. بر این اساس، آزمایش گلدانی به روش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار سطح کود اوره 0، 60، 120 و 180 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص با چهار سطح گوگرد بنتونیت دار 0، 200، 400 و 600 کیلوگرم در هکتار بر روی گندم رقم سیروان و آزمایش مزرعه ای با همان تیمارها در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به روش کرت های یکبار خرد شده با سه تکرار در مزرعه پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. در آزمایش گلدانی، اثر های برهم کنش بین نیتروژن و گوگرد و هم چنین اثر گوگرد بر صفات مورد بررسی در ریشه معنی دار نشد. بر عکس، اثر نیتروژن بر اکثر صفات از جمله طول کل، وزن خشک، تراکم و سطح ریشه در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. بیشترین مقدار این صفات در گلدان به ترتیب 5554 سانتی متر، 24/6 گرم، 44/0 سانتی متر بر سانتی متر مکعب خاک و 1676 سانتی متر مربع با مصرف 120 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن به دست آمد. نتایج آزمایش مزرعه ای اثر برهم کنش بین تیمارها را بر صفات عملکرد، اجزای عملکرد و رنگیزه ها معنی دار نشان نداد، اما اثر ساده نیتروژن و گوگرد بر اکثر صفات عملکرد و اجزای عملکرد معنی دار شد. مصرف نیتروژن مقادیر عملکرد زیست توده، عملکرد دانه، تعداد دانه در متر مربع و تعداد سنبله افزایش داشت. با مصرف 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن نسبت به شاهد بترتیب 6/30، 9/31، 8/19 و 0/20 درصد افزایش داشتند، اما بین سطوح نیتروژن 60، 120 و 180 کیلوگرم در هکتار اختلاف معنی دار نبود. با مصرف 200 کیلوگرم در هکتار گوگرد عملکرد دانه به مقدار 8/8 درصد افزایش یافت. به طورکلی نتایج بیانگر این بود که عملکرد گندم رقم آبی سیروان با مصرف 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 200 کیلوگرم در هکتار گوگرد دارای بیشترین بازده زراعی و اقتصادی بود.