تاثیر حرارتی - ادراکی شاخص ضریب آسمان قابل رویت با توجه به جهت گیری معابر شهری (نمونه موردی : معابر شهر اصفهان)

رشد شهرنشینی پیامدهای متعددی به همراه داشته است که از آن جمله افزایش دمای شهرها است. در نتیجه افزایش استفاده از خنک کننده های مکانیکی و مصرف  انرژی، مشکلات زیست محیطی و سلامتی از تبعات گریزناپذیر است. ضرورت استفاده از روش های تعدیل حرارت در طراحی شهرهای پایدار خصوصا تنظیم تابش دریافتی مورد تاکید است. در این راستا شاخص ضریب آسمان قابل رویت (SVF) به عنوان شاخصی کمی پیشنهاد می گردد. این پژوهش به دنبال تبیین نقش این شاخص در اقلیم شهری است. از آنجا که معابر شهری بیش ترین فضاهای شهری را شامل شده و در تنظیم حرارتی شهر اهمیت دارند،  معابر در اقلیم گرم و خشک (اصفهان) در دو راستای شمالی جنوبی و شرقی غربی مورد بررسی قرار گرفته اند.

دو شیوه بررسی های میدانی و شبیه سازی کامپیوتری مورد استفاده قرارگرفت. برداشت میدانی در 17 معبر با عرض، محصوریت ها و میزان پوشش متنوع در تابستان 93 صورت پذیرفت. در نرم افزار ENVI-met، 5 گونه سازمان دهی گیاهی در سه محصوریت 1، 2/1 و 4/1 شبیه سازی شد تا  SVF به تفکیک گیاهی و کالبدی بررسی گردد. سه مرحله جمع آوری داده، محاسبه SVF (در برداشت های میدانی با محاسبه (Rayman، همگن سازی داده ها و در نهایت تحلیل آماری و منطقی در هر دو شیوه انجام شد.

حداقل ضریب آسمان قابل رویت مطلوب برای اصفهان 6/0 است که می تواند با گیاه و یا ساختمان ایجاد شود. از طرف دیگر موثر ترین ضریب در کاهش دما ضریب های کم تر از 2/0 می باشند، بنابراین وجود ساباط ها با SVF در حدود صفر در این اقلیم تمهید سنتی هوشمندانه ای بوده است.

از نتایج این پژوهش تاثیر مستقیم و بیش تر SVF بر دمای تابش، دمای سطح، دمای بیولوژیک ، احساس حرارتی و در مقایسه با دمای هوا می باشد. که مبین ناکارا بودن دمای هوا به عنوان تنها متغیر بررسی تعدیل حرارت شهرهاست. تاثیر این شاخص در معابر شرقی غربی بیش تر از شمالی جنوبی بوده و تعدیل حرارتی با شیوه کالبدی (افزایش تراکم و ارتفاع کالبد پیرامون معابر) در معابر شمالی جنوبی و استفاده از پوشش سبز سایه انداز در معابر شرقی- غربی کارا ترین اثر را در تعدیل حرارت دارند.