ویژگی های کمی و کیفی علوفه در نظام های کشت مخلوط سورگوم (Sorghum bicolor L. Moench) و شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum L.)

این مطالعه به منظور بررسی عملکرد و کیفیت علوفه در سری های افزایشی و جایگزینی کشت مخلوط سورگوم و شبدر برسیم انجام شد.

مواد و روش ها:

آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی دو سال زراعی (1395 و 1396) اجرا شد. نظام های کشت شامل سری های جایگزینی (75 درصد سورگوم + 25 درصد شبدر، 50 درصد سورگوم + 50 درصد شبدر و 25 درصد سورگوم + 75 درصد شبدر)، سری های افزایشی (100 درصد سورگوم + 50 درصد شبدر، 50 درصد سورگوم + 100 درصد شبدر و 100 درصد سورگوم + 100 درصد شبدر) و کشت خالص سورگوم و شبدر بودند.

یافته ها: 

بیشترین و کمترین عملکرد علوفه به ترتیب از نظام های کشت مخلوط 100 درصد شبدر + 100 درصد سورگوم و کشت خالص شبدر به دست آمد. علاوه بر این، بیشترین محتوی پروتئین قابل هضم (48/11 درصد)، پروتئین قابل متابولیسم (03/8 درصد)، انرژی  قابل هضم (77/2 مگاکالری در کیلوگرم ماده خشک) و کیفیت نسبی علوفه (74/122 درصد) در کشت خالص شبدر حاصل شد. همچنین حداکثر عملکرد پروتئین  قابل هضم، پروتئین قابل متابولیسم (به ترتیب 1956 و 1369 کیلوگرم در هکتار) و بالاترین تولید انرژی برای شیردهی (92/3 مگاکالری در مترمربع) در سری افزایشی 100 درصد شبدر + 100 درصد سورگوم به دست آمد. در بین سری های افزایشی، تنها نظام کشت مخلوط 50 درصد سورگوم + 100 درصد شبدر توانست کیفیت نسبی علوفه قابل قبولی تولید کند.

نتیجه گیری:

 با در نظر گرفتن کمیت و کیفیت علوفه تولیدی، نظام کشت مخلوط 50 درصد سورگوم + 100 درصد شبدر (با عملکرد علوفه خشک 28/24 تن در هکتار و کیفیت نسبی علوفه 04/91 درصد) به عنوان تیمار برتر معرفی می شود. به طورکلی نظام های کشت مخلوط افزایشی سورگوم و شبدر برسیم، سبب افزایش عملکرد کمی و کیفی علوفه شدند و می توانند جایگزین مناسبی برای نظام های کشت خالص این گیاهان باشند.