تاثیر کود نیتروژن و سویه های مختلف باکتری همزیست بر صفات کمی و کیفی گیاه گوار (Cyamopsis tetragonoloba) تحت رژیم های مختلف آبیاری

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثرات کاربرد سطوح مختلف کود نیتروژن و تلقیح سویه های مختلف باکتری ریزوبیوم بر صفات مورفو-فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی، عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه گوار تحت سطوح مخنلف تنش خشکی انجام شد.

آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1399-1398 به انجام رسید. تیمارهای آزمایشی شامل رژیم های مختلف آبیاری (آبیاری کامل، کم آبیاری تا 50 درصد گلدهی و کم آبیاری تا 50 درصد غلاف دهی) در کرت های اصلی و تیمارهای سطوح مخنلف کود شیمیایی نیتروژن (شاهد، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) و تلقیح بذر گوار با سویه های مختلف برادی ریزوبیوم ژاپونیکوم (عدم تلقیح، سویه RS150 و RS153) در کرت های فرعی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی در پژوهش حاضر شامل ارتفاع بوته، وزن خشک اندام های هوایی، تعداد برگ در بوته، تعداد دانه در متر مربع، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، محتوای کلروفیل a، b، کل، کاروتنوییدها، قندهای محلول، پروتئین دانه و فعالیت آنزیمی کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز مورد ارزیابی قرار گرفتند.

نتایج نشان داد که اعمال کم آبیاری، بجز صفات قندهای محلول و فعالیت آنزیمی کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز، سبب کاهش سایر صفات شد. از طرفی سطوح مختلف کود نیتروژن و نلقیح باکتری ریزوبیوم به طور معناداری بر همه صفات اثرگذار و سبب افزایش آنها شدند. کاربرد سویه RS150 در مقایسه با سویه RS153 سبب افزایش محتوای کلروفیل b و فعالیت آنزیمی کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز شد و کاربرد سویه RS153 در بقیه صفات در حداکثر مقدار بود.

با توجه به نتایج بدست آمده در منطقه مورد پژوهش، آبیاری کامل برای رشد گوار لازم بوده و افزایش مصرف کود نیتروژن تا 100 کیلوگرم در هکتار اثرات منفی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گوار تحت شرایط تنش خشکی منطقه مورد پژوهش ندارد و کاربرد سویه های باکتری برادی ریزوبیوم اثرات منفی ناشی از تنش خشکی را تعدیل می کند.