تاثیر کاربرد کودهای زیستی و بیوچار بر عملکرد کمی، کیفی و خصوصیات ریشه در توتون (Nicotiana tobacum L.) گرمخانه ای تحت شرایط دیم

توتون به عنوان یک محصول با ارزش زراعی در بیش از صد کشور دنیا و در شرایط آب و هوایی مختلف کشت شده و در اقتصاد برخی از کشورها نقش مهمی ایفا می کند. این تحقیق به منظور بررسی اثر کاربرد میکوریزا و ازتوباکتر به همراه بیوچار بر عملکرد برگ، خصوصیات ریشه و ترکیبات فیتوشیمیایی توتون تحت شرایط دیم طی دو سال زراعی 1396-1395 و 1397-1396 در مزرعه مرکز تحقیقات و آموزش توتون تیرتاش واقع در استان مازندران انجام گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه فاکتور در چهار تکرار شامل بیوچار در سه سطح (صفر، 4 و 8 تن در هکتار)، میکوریزا و ازتوباکتر هر کدام در دو سطح (با کاربرد و بدون کاربرد) اجرا شد. بر اساس نتایج، کاربرد 4 تن بیوچار در هکتار موجب افزایش عملکرد تر و خشک به میزان 26%، وزن خشک ریشه 44%، وزن تر ریشه 37%، طول ریشه 41%، نیکوتین 3%، قند احیا 24% و نسبت قند احیا به نیکوتین 21% در مقایسه با سطح صفر آن شد. اثر میکویزا و ازتوباکتر بر عملکرد برگ افزایشی اما غیرمعنی دار بود. بیشترین تاثیر ازتوباکتر با 17% افزایش بر محتوای نیکوتین برگ بود. با توجه به عدم وجود اختلاف معنی دار بین سطوح کاربرد 4 و 8 تن بیوچار در هکتار در اغلب صفات مورد ارزیابی با لحاظ جنبه های اقتصادی، کاربرد 4 تن بیوچار در هکتار به همراه میکوریزا و ازتوباکتر با هدف کاهش اثرات منفی ناشی از کمبود آب در مناطق کشت دیم توتون و بهبود رشد آن توصیه می‎ گردد. همچنین کاربرد ازتوباکتر نیز می تواند به عنوان راهکاری مطلوب در جهت افزایش محتوای نیکوتین برگ تلقی گردد.