فرایند دولت ملت سازی و نقش آن در شکل گیری بحران لبنان

فرایند دولت ملت سازی، فرایندی غربی است که کشورهای مدرن اروپایی به گونه ای مطلوب آن را به کار گرفته اند. این فرایند مبتنی بر ایجاد نهاد قدرتمند دولت، شکل دادن به بروکراسی منظم و کارآمد و نیز تعریف هویت ملی برای شهروندان حاضر در مرزهای مشخص، با عنوان ملت است. نظریه های متعددی در باب تبیین فرایند دولت ملت سازی و نیز بررسی الگوهای مختلف آن وجود دارد. تقریبا در خاورمیانه به سادگی اجراشدنی نیست. مرزهای تحمیلی در خاورمیانه، نبود زمینه های دولت ملت سازی همچون دموکراسی در کشورهای خاورمیانه، پیوستن دیرهنگام کشورهای منطقه به این فرایند و نیز پراکندگی قومی و نژادی مردم در این منطقه، سبب بروز تنش هایی در داخل و در میان کشورها می شود. در لبنان، به عنوان یکی از نمونه های ناموفق در عرصه دولت ملت سازی، تعدد گروه های قومی و مذهبی و وجود مداوم تنش های امنیتی، چرخه بی پایانی از بحران را در بدنه قدرت و در سطح جامعه رقم زده است. در این مقاله، می خواهیم با مروری بر نظریه های دولت ملت سازی، چارچوب های آن ها را در خاورمیانه به کار بسته و دلایل موفق شدن یا موفق نشدن آن ها را بررسی کنیم. این پرسش مطرح است که موانع اصلی موفق شدن دولت ملت سازی در خاورمیانه و به ویژه در لبنان چه بوده است؟ فرض ما مبتنی بر این است که الگوی به کار گرفته شده برای دولت ملت سازی در خاورمیانه، به جای آنکه به حل مسئله بپردازد، تشدیدکننده بحران های جدیدی بوده است. در رابطه با لبنان به عنوان نمونه مطالعاتی این مقاله، می کوشیم با بررسی مولفه هایی چون ساختار حکومتی، دموکراسی محدود و تشتت قومی و فرقه ای شکست روند دولت ملت سازی در این کشور را با روش توصیفی تحلیلی تبیین کنیم.