آیا هرمنوتیک خود امری مرضی ست؟ (یک سمپتوم شناسی در کار فوکو)

مفهوم هرمنوتیک سوژه در نزد فوکو، فضا را برای شکل تازه ای از مطالعات خود، واکاوی نسبت حقیقت و سوژه، و توسعه معرفت به مکانیسم های مراقبت نفس فراهم آورد. از نظر فوکو، هرمنوتیک سوژه برخلاف تکنولوژی های سنتی خود، شکل ساده ای از یک کردار مراقبت نفس برای دست یابی به قسمی تعالی اخلاقی نیست؛ بلکه سراسر سامانه علوم انسانی، ادبیات مدرن و دانش های همبسته آنها را صورت بندی و فرآوری می نماید. در اینجا دیگر نه اجباری بیرونی برای افشا و در معرض تاویل قرار دادن خود، بلکه قسمی میل مرضی به تخلیه مکنونات درونی به مثابه یک متن، و در پیشگاه امر نمادین قابل تشخیص است. این اشتیاق مفرط و انحرافی به امر نمادین که مفصل بندی منفعلانه ای از میل سوژه را هدف گذاری می کند، می تواند به مثابه امری مرضی، سمپتوم شناسی گردد. در پژوهش حاضر، پنج سمپتوم بالینی شامل درون نگری، وجه نارسیسیستی، مازوخیستی، وسواسی و زنانگی زبان در هرمنوتیک خود مورد نظر فوکو و در چارچوب مبانی روانکاوی فرویدی، شناسایی گردید. سمپتوم هایی که همگی سویه ای نوروتیک داشته و حاکی از آنند که می توان هرمنوتیک خود را در کلاسه بندی اختلالات میل، در دسته نوروزها قرار داد. اختلالی که ویژگی بنیادی آن مغلوب شدن اید (ناخودآگاهی) به مثابه مکان هندسی اصل لذت، در برابر اصل واقعیت و نمودهای خارجی آن (فرهنگ، اخلاق، قانون و..) است.