جایگاه اصل پاسخگویی در تحقق حقوق شهروندی در نظام سیاسی

دستیابی به حقوق شهروندی یکی از امور دشوار و در عین کاربردی برای نظام های سیاسی و اجتماعی است. با توجه به اثرگذاری اصل پاسخگویی در تحقق حقوق شهروندی، پژوهش حاضر به این مساله می پردازد که اصل پاسخگویی از چه راه هایی می تواند بر تحقق حقوق شهروندی اثرگذار باشد؟

مواد و روش ها: 

روش مورد استفاده در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی است که با بهره گیری از منابع اسنادی و کتابخانه ای، اطلاعات مورد نیاز بحث درباره اصل پاسخگویی و حقوق شهروندی جمع آوری شده است.

یافته ها: 

یافته ها نشان می دهد که اصل پاسخگویی از طریق شفافیت در امور سیاسی، ایجاد رقابت بر مبنای اندیشه تحزب، آزادی عمل جامعه مدنی، آزادی نقد و انتقاد، تمرکززدایی از فعالیت ها و اقدامات دولت، جابجایی قدرت و همچنین روابط مبتنی بر اعتماد در جامعه است تا از این طریق هم عملکرد شهروندان در برابر یکدیگر و هم عملکرد رهبران سیاسی در برابر مردم تابع اصل مسوولیت پذیری شود.

ملاحظات اخلاقی:

 در نگارش مطالب مقاله حاضر، اصول ارجاع دهی و امانت داری رعایت شده است و تحقیقی اصیل محسوب می شود.

نتیجه گیری: 

نتایج نشان می دهد که تحقق حقوق شهروندی از جهت کمی و کیفی نیازمند تحول است. در ابعاد کمی، کاستن از قدرت دولت، تمرکززدایی، قدرت بخشیدن به جامعه مدنی، وجود احزاب و گروه های متعدد و همچنین جابجایی قدرت مقامات سیاسی و اداری می تواند اصل مسوولیت پذیری را ترویج ببخشد و نظام سیاسی را در راستای مطالبات واقعی شهروندان هدایت کند. اما در بعد کیفی، نیازمند ساختن روابط مبتنی بر اعتماد میان شهروندان (اعتماد افقی) و روابط مبتنی بر اعتماد میان شهروندان و حاکمان (اعتماد عمودی) هستیم. به علاوه اینکه اصل پاسخگویی در صورت وجود آموزش مناسب و اصول فرهنگی مبتنی بر برابری و آزادی شهروندی می تواند باعث تحقق حقوق شهروندی گردد.