مقبولیت و چالش برانگیزی عوامل موثر بر استرس کاربران در فضاهای آموزشی دانشگاهی

ازجمله مباحث مطرح در جوامع مدرن امروزی که درواقع بخش اجتناب پذیری از زندگی افراد می باشد، مسئله استرس است. حضور افراد در محیط های اجتماعی مانند فضاهای آموزشی همراه با درک سطوحی از استرس می باشد. فضاهای آموزشی دانشگاهی نیز جزء محیط هایی هستند که افراد در آن سطحی از استرس را تجربه می نمایند و این در حالی است که هدف اصلی در این فضاها رشد و شکوفایی افراد است و وجود استرس در نقطه مقابل اهداف مذکور قرار می گیرد.

سوالات پژوهش حاضر در راستای شناخت و استخراج عوامل تنش زای محیطی- کالبدی و میزان و درصد اهمیت هر یک از عوامل و بررسی مقبولیت و چالش برانگیزی عوامل مستخرج می باشد.

هدف اصلی این پژوهش، تلاشی در راستای کاهش استرس و افزایش آرامش پذیری فضایی برای کاربران در فضاهای آموزشی دانشگاهی است.

پژوهش به روش پیمایشی و به صورت تکنیک دلفی انجام گردیده است و در آن به نگرش سنجی از متخصصان و اساتید پرداخته شده است. سپس تجزیه وتحلیل اطلاعات با روش تحلیل محتوای شانون انجام شده است. پس از مطالعه و بررسی منابع کتابخانه ای، مصاحبه های باز پاسخ طی زمان های مختلف با دوازده نفر از روان پزشکان و روانشناسان و معماران خبره این حوزه صورت گرفته است، سپس به تحلیل محتوا پرداخته و مولفه های موثر بر استرس کاربران در فضاهای آموزشی دانشگاهی با توجه به وزن دهی ضرایب اهمیت و مقبولیت آن ها استخراج گردیده است.

عوامل مستخرج توسط پنج نفر از اساتید متخصص درزمینه طراحی معماری در چهار دسته مجزا جای گرفته اند. نتایج حاصل شده بیانگر این مطلب است که از میان کلیه عوامل مستخرج، چهار عامل اصلی شامل: 1- آسایش محیطی (39.20 درصد)، 2- عوامل کالبدی و فیزیکی (32.80 درصد)، 3- عوامل روان شناختی- اجتماعی (19.20 درصد) و 4- عوامل ادراکی (8.00 درصد) دارای نقش موثر بر میزان استرس افراد در فضاهای آموزشی هستند. چالش موجود در رابطه با عواملی است که از دیدگاه متخصصین استرس زا هستند و در مقابل آن توافق کامل افراد بر روی عواملی است که استرس زا نیستند؛ لذا در رابطه با عواملی که بیشترین درصد مقبولیت را کسب نموده اند بیشترین اختلاف نظر نیز وجود دارد و مسئله بررسی عوامل چالش برانگیز خواهد بود.