رویکردهای عربی به انتخابات عراقی؛ موازنه در میانه میدان

تقاطع منافع بازیگران خارجی و داخلی عراق باعث شده است که شطرنج سیاست در این کشور و در آستانه انتخابات پارلمانی، پیچیده‌تر از گذشته شود. براین‌اساس، این مقاله درپی تشریح رویکردها و مطلوبیت‌های پنج کشور عربی مهم در منطقه یعنی عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، اردن و مصر درخصوص انتخابات پارلمانی اکتبر 2021 عراق است.
نگاه عربستان سعودی به انتخابات پارلمانی عراق نیز ذیل رویکرد کلان این کشور به معادلات عراق قرار دارد و آن را عرصه‌ای برای موازنه‌سازی علیه ایران می‌داند.
دو خط در روابط امارات و عراق، به‌صورت جدی برجسته است: خط نخست، ظاهری اقتصادی دارد و خط دوم، درپی نفوذ و جهت‌دهی برخی از نیروهای سیاسی عراق است.
سویه‌های ضد ایرانی و ضد مقاومتی قطر در عراق، کمتر از عربستان سعودی و امارات متحده عربی است. در فرایندهای رقابتی پساانتخاباتی، قطر به‌همراه ترکیه احتمالا تلاش خواهند کرد کرسی ریاست پارلمان به نیروهای همسو به خود برسد.
اردن به‌دنبال کسب منفعت اقتصادی از عراق است. امان در حوزه سیاسی، همسو با امارات و عربستان، رویکردی ضد ایرانی دارد.
قاهره ازیک‌سو، به‌دنبال کسب منفعت اقتصادی از ارتباط با عراق است و ازسوی‌دیگر، حضور در عراق را یک ضرورت ژیوپلیتیکی برای ارتقاء نقش منطقه‌ای خود می‌داند.
جدای از برخی انگیزه‌های اقتصادی، باید گفت «موازنه‌سازی» در مقابل ایران یا در مقابل یکدیگر، مبنای نگاه این بازیگران به صحنه انتخابات عراق است، اگرچه این راهبرد برای برخی همچون اردن و تاحدی مصر، ضعیف‌تر است. وقتی صحنه انتخابات یک کشور به رقابت بازیگران خارجی برای موازنه‌سازی منطقه‌ای تبدیل شد، آن کشور احتمالا به‌سوی ارتباط با همه بازیگران ذی‌نفع خواهد رفت، اگرچه سهم هریک متفاوت است.
ایران نباید نقطه مقابل «بازگشت عراق به معادلات منطقه و جهان عرب» قلمداد شود؛ هرگونه دوگانه‌سازی ایران/ جهان عرب در سیاست خارجی عراق، به‌گونه‌ای که تایید یکی، نفی دیگری را نتیجه دهد، در بلندمدت به زیان ایران است، ولو منافعی را در کوتاه‌مدت حاصل کند. در میانه بازی موازنه‌سازی که عمیقا بازیگرمحور است، سیاست‌ورزی ایران باید هوشمندانه‌تر و پیچیده‌تر از گذشته باشد.