تحلیل محتوای مقالات علمی حوزه موضوعی مالیات در ایران

سابقه و هدف:

 هدف اصلی این مطالعه، کشف گرایش های موضوعی مقالات علمی حوزه موضوعی مالیات در ایران و طبقه بندی آن ها در مقوله های مشخص به منظور تعیین اولویت های پژوهشی پژوهشگران ایرانی در این زمینه است.

این پژوهش توصیفی تحلیلی، کاربردی بوده و با رویکرد کمی تمامی 63 عنوان مجله علمی رشته های آموزشی اقتصاد، حسابداری و مالی که اقدام به انتشار مقاله در این زمینه نموده اند را بررسی کرده است. داده های پژوهش نیز با به کارگیری ابزار سیاهه وارسی گردآوری و با استفاده از نرم افزار اکسل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته است.

در طی دوره مورد بررسی، با مشارکت 1148 نویسنده 478 عنوان مقاله در حوزه مالیات منتشر شده است. کارشناسان ارشد با مشارکت در انتشار 419 عنوان مقاله در صدر جدول نویسندگان قرار دارند. در بین دانشگاه ها و مراکز پژوهشی نیز دانشگاه تهران به همراه دانشگاه علامه طباطبایی با انتشار 34 عنوان مقاله در رتبه نخست قرار گرفته اند. از نظر گرایش موضوعی، 12/5 درصد از آثار منتشر شده در حوزه اثربخشی و کارایی مالیات بوده و اجتناب مالیاتی با 9/6 درصد در رده ی بعدی قرار دارد. از مجموع 12822 منبع مورد استناد در مقالات نیز، 58 درصد منابع به زبان انگلیسی و 42 درصد به زبان فارسی بوده است.

به نظر می رسد دلیل توجه بیشتر پژوهشگران ایرانی به اثربخشی و کارایی مالیات، اعمال سلیقه های مختلف در رابطه با اخذ مالیات در ایران بوده باشد. از سوی دیگر، قرار گرفتن موضوعات اجتناب از پرداخت مالیات و فرار مالیاتی در رده های دوم و چهارم اولویت پژوهشی پژوهشگران نیز، حاکی از وجود مشکل و معضل جدی در این زمینه است.