ارزیابی ویژگی های کمی و کیفی خشک دارها در مرحله تحولی افزایش حجم

خشک دارها، یکی از مهم ترین مشخصه های ساختاری در توده های طبیعی محسوب می شوند که آگاهی از فرایندهای مرتبط با آن ها در شناخت روند تکامل و تحول توده های جنگلی ضروری است. پژوهش پیش رو با هدف برآورد مشخصه های کمی و کیفی خشک دارها در مرحله تحولی افزایش حجم در توده های کمتردست خوره راش در جنگل خیرود نوشهر انجام شد. به این منظور، سه قطعه نمونه یک هکتاری که دارای ویژگی های این مرحله بودند، انتخاب شدند و گونه، قطر، ارتفاع، شکل و درجه پوسیدگی خشک دارهای موجود در آن ها آماربرداری صددرصد شد. حجم کل خشک دارها در قطعه نمونه های مورد مطالعه 97/87 متر مکعب به دست آمد. 8/32 درصد خشک دار ها به شکل سرپا و 2/67 درصد دیگر به شکل افتاده بودند. بیشترین (86 درصد) و کمترین (شش درصد) تعداد خشک دارها به ترتیب متعلق به راش و توسکا بودند. 8/73 درصد از تعداد کل خشک دارهای اندازه گیری شده در درجه های پوسیدگی ابتدایی و 2/26 درصد دیگر در درجه های پیشرفته پوسیدگی قرار داشتند. بیشترین فراوانی خشک دارها به ترتیب متعلق به طبقه های کم قطر، بسیار قطور، میان قطر و قطور بودند. بیشترین و کمترین نرخ مرگ ومیر نیز به ترتیب در طبقه های کم قطر و قطور مشاهده شد. میانگین حجم خشک دارها بین طبقه های قطری مختلف، اختلاف معنی داری داشتند. به طورکلی، پیشنهاد می شود که به منظور شناسایی تغییرات ساختار توده در طی زمان و بررسی پویایی خشک دارها در مرحله تحولی افزایش حجم، توده های مورد مطالعه در این پژوهش در سال های آینده نیز پایش شوند.