نقد محتوایی روایات ترتیب نزول با تاکید بر آیات حجاب

زمان نزول یکی از قراین مهم تفسیری است که از گذشته های دور، جسته و گریخته مورد توجه مفسران بوده و در عصر حاضر با اقبال بیشتری روبه رو شده است. این قرینه (و نه مبنای) تفسیری را می توان از راه های متعددی به دست آورد و یکی از اصلی ترین راه های دستیابی به آن از دیدگاه شماری از مفسران، روایات ترتیب نزول است. روشن است اگر فهرستی که این روایات گزارش کرده اند دچار آسیب باشد، برداشت مفسرانی که با اتکای به آنها سراغ قرآن می روند، با خلل روبه رو خواهد بود. بنابراین، در گام نخست باید اعتبار و حجیت این روایات از جهات مختلف، ازجمله محتوا بررسی شود. نگارنده در این مقال می کوشد این روایات را از جهت محتوا به بوته نقد برده، با واکاوی محتوایی، اعتبار آنها را بسنجد و بدین منظور، بررسی چینش درون سوره ای و بین سوره ای برخی آیات، به ویژه آیات حجاب (به لحاظ شفافیت و استواری قراین موجود در آنها) را در دستور کار قرار می دهد. فرضیه نگارنده این است که چینش آیات درون برخی سوره ها با توجه به شان نزول و موضوعات آنها و نیز قراین روشن آیات حجاب در دو سوره نور و احزاب با جایگاه سوره ها در فهرست نزولی همخوانی ندارد و بر عدم اعتبار فهرست های روایات ترتیب نزول سوره ها دلالت می کند.