واکنش عملکرد کیفی و ترکیب اسیدهای چرب روغن بادام زمینی در کشت مخلوط با ذرت و کاربرد ترکیبی کودهای شیمیایی فسفره و زیستی

کشت مخلوط یک راه کار ممکن برای افزایش پایداری عملکرد در گیاهان زراعی است (13). پژوهشگران گزارش کرده اند که نظام کشت مخلوط با بقولات منجر به تولید حداکثر دانه (29) و زیست توده (5) گردید. قاسمی و همکاران (2011) گزارش کردند که عملکرد دانه ذرت در واکنش به کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و کودهای زیستی افزایش یافت (11).

این آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال های زراعی 1396 و 1397 در رشت اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کود فسفره (صفر، 50 ، 100 کیلوگرم در هکتار به صورت سوپرفسفات تریپل، 50 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل + 200 گرم فسفات بارور2 و 100 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل + 200 گرم فسفات بارور2)، و نظام های کشت مخلوط شامل کشت خالص ذرت و بادام زمینی و کشت مخلوط یک ردیف ذرت + یک ردیف بادام زمینی (1:1)، دو ردیف ذرت + یک ردیف بادام زمینی (1:2)، یک ردیف ذرت + دو ردیف بادام زمینی (2:1) بود.

در این آزمایش اثر برهمکنش کود فسفره × نظام کشت بر تمامی صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه (2360 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد روغن (1182 کیلوگرم در هکتار)، پروتئین دانه (70/27 %)، عملکرد پروتئین (591 کیلوگرم در هکتار) و پالمتیک اسید (58/10 %) در کاربرد 100 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل توام با 200 گرم کود زیستی فسفات بارور2 تحت نظام کشت خالص بادام زمینی به دست آمد. بیشترین میزان روغن دانه (45/53 %) و میزان اسید چرب غیراشباع اولییک اسید (63/66 %) در واکنش به مصرف جداگانه 100 کیلوگرم در هکتار کود فسفره به صورت سوپرفسفات تریپل، در نظام کشت مخلوط ذرت + بادام زمینی با نسبت ردیف های کاشت 2:1 به دست آمد. ولی، بالاترین میزان لینولییک اسید (17/32 %) در نظام کشت مخلوط ذرت + بادام زمینی با نسبت ردیف های کاشت 1:1 تحت تاثیر کاربرد 100 کیلوگرم در هکتار کود فسفره از منبع سوپرفسفات تریپل به علاوه 200 گرم کود زیستی فسفات بارور2 مشاهده گردید.

نتیجه گیری: 

نتایج نشان داد که کاربرد توام کودهای شیمیایی و زیستی فسفره عملکرد دانه بادام زمینی را افزایش داد که می تواند ناشی از بهبود اجزای عملکرد، افزایش رشد گیاه و جذب عناصر غذایی و افزایش فتوسنتز در گیاهان بادام زمینی باشد. استفاده جداگانه از کود شیمیایی فسفره سنتز اولییک اسید و کیفیت روغن بادام زمینی را افزایش داد. همچنین، کاربرد جداگانه کود شیمیایی فسفره و نظام کشت مخلوط بادام زمینی- ذرت با نسبت ردیف های کاشت 2:1 کیفیت روغن بادام زمینی را بهبود بخشید. ولی، کاربرد تلفیقی کود شیمیایی فسفره (سوپرفسفات تریپل) با کود زیستی بارور2 عملکرد کمی بادام زمینی را افزایش داد. در این آزمایش، نظام کشت مخلوط بادام زمینی- ذرت با نسبت ردیف های کاشت 2:1 و کاربرد تلفیقی کود شیمیایی فسفره با کود زیستی بارور2 می تواند جهت افزایش عملکرد دانه بادام زمینی در واحد سطح قابل توصیه باشد.