تاثیر حضور آسمان در فضای معماری بر بهداشت و سلامت روان انسان و کاهش جرم

اهداف:

 تغییر سبک زندگی انسان در دهه های اخیر، با بی توجهی به حضور محیط طبیعی در فضای زیست انسان همراه بوده و درنهایت منجر به رشد جامعه ای بیمار از منظر ساحت جسمانی، روانی و معنوی گردیده و خشونت و وندالیسم را در جامعه افزایش داده است. به همین منظور، هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین ارتباط بین حضور آسمان در فضای معماری و سلامت روان انسان و کاهش جرم بود.

پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است که در نیمه اول سال 1400 در مجتمع های مسکونی پردیسان قم انجام شد. نمونه ای به حجم 110 خانوار به صورت تصادفی ساده از محلات بسیج و اتحادیه کارکنان که بخشی از محلات محدوده پردیسان با انبوهی از مجتمع های مسکونی است، به دلیل وجود ساکنان بومی، انتخاب شدند تا به پرسش نامه محقق ساخته سلامت جسمی، روانی، معنوی انسان از حیث حضور آسمان در فضای زندگی پاسخ دهند. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه مورد استفاده بررسی و تایید شد. همچنین پرسش نامه در سه بعد جسمی، روانی و معنوی با آلفای کرونباخ به ترتیب 0/922، 0/813 و 0/775 پایایی مطلوبی داشت. با توجه به محدودیت تردد و ارتباط در شرایط کرونا، پرسش نامه ها به صورت غیرحضوری و آنلاین تکمیل شدند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل رگرسیون دوگانه، در قالب نرم افزار SPSS 26 انجام شد.

نتایج 97 خانوار ساکن در مجتمع های مسکونی پردیسان قم بررسی شد که 46 نفر آنها (47/4%) خانم و 51 نفر آنها (52/6%) آقا، 59 نفر (60/8%) در دره سنی جوان و 38 نفر (39/2%) در رده سنی میان سال بودند. نتایج تحلیل رگرسیون، نشان داد که حضور آسمان در فضای معماری از میان مولفه های سلامت جسمانی، روانی و معنوی، بر تمامی ساحات انسان تاثیر معنا داری داشت و با وجود ضریب همبستگی 62 درصدی بین ساحت ها، تغییرات ساحت روانی به اندازه 38 درصد توسط ساحت معنوی و جسمانی تعیین شد و 62 درصد به عوامل مرتبط با مسئله روان مرتبط بود و با مقایسه مقدار ثابت رگرسیون 18/442 و ضریب ساحت جسمانی 0/217 و ضریب ساحت معنوی 0/582، تاثیر بیشتر ساحت معنوی بر آرامش روانی انسان تبیین گردید.

نتایج این پژوهش نشان می دهد که حضور آسمان در فضای زندگی انسان ها علاوه بر آسایش جسمانی، ازنظر روان شناسی و معنوی نیز موجب آسایش بوده و حضور آسمان در فضای معماری و انسان ساخت، بیش از هر چیز، باعث ارتقاء بهداشت و سلامت روان انسان و عدم تمایل او به جرم و خشونت می گردد.