بازنمایی مفهوم حکمرانی خوب در آموزش عالی: تحلیل ابعاد و بررسی ساختار عاملی شاخص ها

در زمانه معاصر، حکمرانی در حال تبدیل شدن به موضوعی اصلی در بخش آموزش عالی است، چرا که درباره بازسازی نظام های آموزش عالی و اداره دانشگاه ها ایده ها و نظرهای مختلفی ارایه شده است. کیفیت یکی از مهم ترین ابعاد حکمرانی آموزش عالی است و یکی از تبعات حکمرانی نامطلوب و ضعیف در آموزش عالی را در کیفیت پایین نظام های آموزش عالی کشورهای مختلف می توان مشاهده کرد. از این رو، تمرکز بر ارتقای کیفیت حکمرانی یا همان حکمرانی خوب در آموزش عالی یکی از اصول بهبود وضعیت علمی کشور محسوب می شود و شناسایی ابعاد و شاخص های حکمرانی خوب اولین گام در این زمینه است. در مطالعه حاضر ساختار عاملی شاخص های حکمرانی خوب در آموزش عالی بازنمایی و کشف و شاخص های حکمرانی خوب تحلیل ساختاری شد. بدین منظور، ابتدا تحلیل عاملی اکتشافی با هدف کشف ساختار عاملی شاخص ها صورت گرفت و سپس برای تایید ساختار عاملی، تحلیل عاملی تاییدی به همراه تحلیل پایایی بر اساس سازگاری درونی شاخص ها انجام شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی چهار بعد اصلی در شاخص های حکمرانی خوب آموزش عالی را نشان داد. این ابعاد بر اساس ماهیت شاخص های در برگیرنده، هر کدام با نام های بعد تعامل، بعد اثربخشی، بعد استقلال و بعد مشارکت نامگذاری شدند. در مرحله تحلیل عاملی تاییدی، مدل ساختار عاملی به دست آمده بر اساس روش مدلیابی معادلات ساختاری آزمون شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که همه شاخص ها دارای بار عاملی بالای 0/5 روی بعد مربوط به خود هستند و هیچ کدام از شاخص ها بار عاملی متقاطع بر روی ابعاد مختلف ندارند. درنهایت، یافته ها نشان داد که ساختار عاملی پیشنهادی شاخص های حکمرانی خوب در آموزش عالی تایید می شود و برای تدوین ابزار سنجش یا ارتقای حکمرانی خوب در یک سازمان آموزش عالی می توان بر اساس این ساختار عمل کرد.