مبانی انسان شناسانه آزادی در قرآن کریم؛ مبتنی بر آراء علامه طباطبائی

هدف پژوهش حاضر بررسی منشاء حقیقی اعتبارهای آزادی و هستی انسان در قرآن است. در این راستا مبتنی بر روش تفسیری قرآن به قرآن و با تکیه بر تبیینی که علامه طباطبایی از انسان ارایه می دهند، دستیابی به منشاء اعتبارهای آزادی بررسی گردیده و به پیروی از علامه طباطبایی ماجرای هبوط، محور روایت انسان قرار گرفت. نتایج نشان داد که انسان به واسطه بعد روحانی خود، که از سنخ اسماء و خزاین الهی است، خلیفه خداوند بر تمام هستی معرفی شده و همین بعد انسانی در عالم ذر به فقر ذاتی خویش آگاهی یافته و درک می کند که در هیچ یک از شیونی که به واسطه خلافت خداوند بر هستی دارا است، مستقل از خداوند متعال نیست. خلیفه به تبعیت از مستخلف، خویشتن را دارای حق اعمال اراده آزاد و حاکمیت مطلق و حق اعمال تصرف عام می یابد. موجودی که دارای چنین حقی است، یعنی دارای آزادی می باشد، البته نه به وجه استقلالی.