ژئوشیمی و منشا کانسار آهن منگنزدار شمس آباد، استان مرکزی

کانسار آهن منگنزدار شمس آباد در 36 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان اراک، در زون سنندج - سیرجان قرار دارد. به منظور تعیین منشا و فرآیندهای تشکیل کانسار، علاوه بر مطالعات پتروگرافی و کانی شناسی، مطالعات ژیوشیمیایی عناصر کمیاب (به روش LA-ICP-MS) بر روی نمونه های کانسنگ انجام شد. ماده معدنی به شکل عدسی و به صورت استراتاباند در سنگ آهک های ستبر لایه تا توده ای اوربیتولین دار به سن کرتاسه زیرین رخ داده است. کانی های اصلی کانسنگ شامل هماتیت، لیمونیت، گوتیت و پیرولوسیت است. کانی هماتیت نسبت به دیگر کانی ها فزونی دارد. بافت گل کلمی و لامیناسیون درکانسنگ شواهدی بر منشا آتشفشانی - رسوبی کانسار و رسوب گذاری در یک محیط دریایی است. حضور کانی تودوروکیت به صورت اولیه نشانه ای بر وجود کانه زایی متاثر از سیال گرمابی می باشد. بالا بودن نسبت های Mn/Fe، Si/Al و روند غنی شدگی As، Ba، Cu، Pb و Zn و تهی شدگی Co وNi مشابه با کانسارهای گرمابی می باشد. الگوی به هنجار شده عناصر نادر خاکی کانسار شمس آباد و پایین بودن مقادیر میانگین ΣREE (40/31 ppm) منشا گرمابی را حمایت می کند. آنومالی منفی Ce و آنومالی مثبت Eu نشان می دهد که سیالات گرمابی دما پایین نقش مهمی در کانی سازی داشته اند. نسبت های Co/Ni، Co/Zn، La/Ce، LaN/NdN، DyN/YbN، Y/Ho و نمودارهای تفکیک کننده حاصل از غلظت عناصر اصلی و کمیاب، در محدوده کانسارهای گرمابی قرار دارند.در این تحقیق، پیشنهاد می شود که کانسار شمس آباد از سیالات گرمابی - زیردریایی ته نشست شده است.