ریخت شناسی و ریزریخت شناسی اوتریکول در گونه های Carex زیرجنس Carex در ایران

جنس Carex، بزرگ ترین جنس تیره اویارسلام در دنیا و ایران، دارای چهار زیرجنس است که زیرجنس Carex با داشتن 68 گونه در محدوده فلورا ایرانیکا و 44 گونه در ایران بزرگ ترین زیرجنس می باشد. این جنس به دلیل داشتن شباهت های ریخت شناسی بین گونه ها، از گروه های کمپلکس متعددی تشکیل شده است. صفات مربوط به ساختارهای زایشی به ویژه اوتریکول و فندقه برای شناسایی و مرزبندی گونه ها در این جنس از اهمیت خاصی برخوردارند. در این تحقیق، ساختار اوتریکول در بین گونه های زیرجنس Carex در ایران مطالعه شده است. به منظور ارزیابی صفات ریخت شناسی و ریزریخت شناسی، از نمونه های هرباریومی استفاده شد و داده های به دست آمده، با استفاده از نرم افزارPAST  نسخه 14/3 آنالیز شدند. صفاتی از قبیل شکل اوتریکول (نمای کلی و عرضی)، بالدار و یا بالدار نبودن حاشیه، جنس، وجود رگه و تعداد آن، وجود کرک و منقار (شکل و طول) از اهمیت بیشتری نسبت به سایر صفات برخوردار بودند. کلید شناسایی براساس صفات ریخت شناسی برای گونه های زیرجنس Carex در ایران تهیه شد. صفات ریخت شناسی اوتریکول صرفا در سطح گونه مفید بوده، ولی در سطح فراگونه (بخش) و همچنین صفات ریزریخت شناسی، نه در سطح گونه و نه در سطح بخش موثر واقع نشد. به علاوه، آنالیز تجزیه خوشه ای براساس داده های ریخت شناسی اوتریکول، طبقه بندی های مرسوم بخش ها در فلور ایران و فلور ایرانیکا را تایید نکرد، ولی با نتایج فیلوژنی مطابقت بیشتری نشان داد.