اثربخشی آموزش بهداشت خواب بر کیفیت خواب، فشارخون، ضربان قلب و اکسیژن اشباع در خون سالمندان مبتلا به اختلال بی خوابی

از جمله مشکلات دوران سالمندی مشکلات کیفیت و کمیت خواب می باشد، خواب یکی از مهم ترین رفتارهای ترمیم کننده سلامتی می باشد و باعث ایجاد احساس خوب در فرد می گردد. هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش بهداشت خواب بر کیفیت خواب و شاخص های فیزیولوژی فشارخون، ضربان قلب و اکسیژن اشباع در خون سالمندان مبتلا به اختلال بی خوابی بود. پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه پژوهش سالمندان مبتلا به بی خوابی کانون جهان دیدگان شیراز در سال 1398 بودند که از میان آنها 40 نفر با احتساب شرایط ورود به پژوهش با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. سالمندان با میانگین سنی 48/70 سال که مبتلا به بی خوابی بودند با شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ، دستگاه فشارسنج خون و دستگاه پالس اکسیمتر مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه آزمایش تحت مداخله 4 جلسه 45 دقیقه ای آموزش بهداشت خواب بر اساس طرح اسپای، قرار گرفتند و گروه گواه آموزشی دریافت نکردند. تجزیه و تحلیل داده ها با بسته آماری SPSS-23و روش های آماری تحلیل کوواریانس تک متغیره انجام گردید. یافته ها نشان دادند که آموزش بهداشت خواب منجر به بهبود کیفیت خواب، فشارخون سیستولیک و اکسیژن اشباع در خون سالمندان مبتلا به بی خوابی شد (05/0>P)، اما بر فشارخون دیاستولیک و ضربان قلب تاثیری نداشته است. نکته حایز اهمیت این است که اثر بخشی آموزش بهداشت خواب و پایبندی سالمندان به آن، نیازمند گذشت زمان بوده تا بتواند بر اکسیژن اشباع در خون در سه ماه بعد تاثیرگذار شود. مطالعه حاضر نشان داد که درمان بی خوابی با آموزش بهداشت خواب باعث بهبود کیفیت خواب و سلامت جسمی و روانی سالمندان می شود. ازاین رو، به کلیه مسیولین و دست اندرکاران پشتیبانی از سالمندان به ویژه حیطه توان بخشی توصیه می شود که از فنون بهداشت خواب به منظور حمایت از سالمندان استفاده کنند.