بررسی آموزش حواس پنج گانه (بینایی، شنوایی، لامسه، چشایی، بویایی) بر توان مندی شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خواندن

 دانش آموزان با اختلال یادگیری، بیشتر از دانش آموزان عادی دچار مشکلات شناختی هستند. هدف از انجام این پژوهش بررسی آموزش حواس پنج گانه بر توان مندی شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خواندن بود.

روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری را تمامی دانش آموزانی تشکیل دادند که در سال تحصیلی 99-1398 به مرکز مشکلات یادگیری شهرستان فردوس مراجعه کردند. شیوه نمونه‏گیری به صورت دردسترس بود. تعداد سی دانش آموز 7تا8ساله، داوطلب واجد شرایط به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه قرار گرفتند. به منظور اطمینان از نبود ناتوانی ذهنی در دانش آموزان، مقیاس هوش وکسلر کودکان-ویرایش چهارم (وکسلر، 2003) اجرا شد؛ همچنین در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری، والدین پرسشنامه درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی (بریف) (جیویا و همکاران، 2000) را تکمیل کردند. برای گروه آزمایش به مدت ده جلسه هفتاددقیقه ای، آموزش تقویت حواس پنج گانه با همراهی مادران آن ها ارایه شد؛ اما گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی به کمک نرم افزار SPSS نسخه 23 صورت گرفت. سطح معناداری آزمون ها 0٫05 در نظر گرفته شد.

نتایج نشان داد، تحلیل واریانس متغیر توان مندی شناختی برای اثر زمان، اثر گروه و اثر گروه*زمان معنادار بود (0٫001>p)؛ همچنین در متغیر توان مندی شناختی در گروه آزمایش، بین مراحل پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری تفاوت معنادار مشاهده شد (0٫001>p)؛ اما بین مراحل پس آزمون و پیگیری تفاوت معنادار وجود نداشت (0٫207=p).

براساس یافته های این پژوهش، آموزش تقویت حواس پنج گانه می تواند به عنوان مداخله ای بهنگام بر توان مندی شناختی دانش آموزان با اختلال خواندن موثر باشد و استفاده از آموزش مذکور به مربیان مراکز اختلال یادگیری توصیه می شود.